Het onderwijs speelt een belangrijke rol in het creëren van gelijke kansen. Daarbij draait het niet alleen om rekenstof en leesvoer. Ook echt voedsel speelt een belangrijke rol. Want voedzaam en gezond eten is de basis voor goede leerprestaties en een gezond leven. Maar waarom laten we kinderen dan met een povere lunch op school verschijnen en accepteren we dat sommigen zelfs met een lege maag de klas binnen stappen? Vera van Stokkom, docent-onderzoeker bij het lectoraat Food, Health & Technology van Inholland, wil daar een einde aan maken. Ze breekt een lans voor gezondheid en gelijkheid en is dan ook blij is met de honorering van drie onderzoeksprojecten waarin gezonde schoollunches centraal staan.
Nederland heeft een broodcultuur. We smeren boterhammen voor onze kinderen en stoppen die voor de lunch in hun schooltas. Met het continurooster hebben kinderen ongeveer vijftien minuten om hun eten naar binnen te werken om daarna nog een kwartiertje buiten te spelen. De vraag is hoe gezond dit eetmoment is.
Voordelen gezonde schoollunches
Vera weet dat het anders kan en moet. "Uit onderzoek blijkt dat gezonde voeding bijdraagt aan betere schoolresultaten. Bovendien leer je kinderen met gezonde voeding een gezonde leefstijl aan." Basisscholen zijn volgens Vera de uitgelezen plek om dit te organiseren. "Kinderen brengen daar immers veel tijd door en omdat kinderen van alle sociaal-maatschappelijke groepen aanwezig zijn, biedt dat de mogelijkheid om te werken aan kansengelijkheid. Je wilt toch dat ieder kind vanuit dezelfde gezonde basis presteert op school en gezond leert leven?"
TommyTomato
Steeds meer scholen laten kinderen het voordeel smaken van gevarieerde, gezonde lunches. Zo verzorgt TommyTomato gezonde, warme lunches voor 330 basisscholen in Nederland. "Per school doen we dat tweemaal per week" zegt Jeen Budding, gebiedsmanager in Zuid-Holland. "We brengen de lunchboxen in de klas, halen ze op en nemen daarmee alle werk uit handen."
Koude friet
Ook Jeen is bekend met de voordelen van gezond eten voor schoolgaande kinderen. "Je kunt niet optimaal presteren op een witte boterham met chocoladepasta. Ik ken ook gevallen dat kinderen slechts een rolletje koekjes meekrijgen of koude friet van de avond ervoor. Door onvoldoende energie presteren juist deze armere kinderen minder, waardoor de sociaal-maatschappelijke kloof in Nederland verder toeneemt."
Drie gehonoreerde projecten
Met onder meer drie gehonoreerde onderzoeksprojecten wil Vera bijdragen aan het aanbieden van gezonde voeding op de basisschool om alle kinderen een gelijke en gezonde basis mee te geven. Zo is er 'Voed ze Goed', een project gefinancierd door het Centre of Expertise Preventie in Zorg en Welzijn. Centraal staat de vraag hoe je als school uit het verschillende voedingsaanbod vindt wat bij je past. In de andere twee projecten werkt Inholland samen met TommyTomato. Bij het Kansen voor West III-project 'Kinderen in Utrecht groente-eters voor het leven' is de vraag of meer keuzevrijheid bij kinderen leidt tot betere consumptie van de lunches. En er is het project 'Gezonde lunch', gefinancierd door Regieorgaan SIA, waarin studenten van Inholland bij een aantal scholen analyseren hoe goed maaltijden van TommyTomato gegeten worden en welke factoren daar invloed op hebben. Het ontwerp-adviesbureau Heartbeat Ventures helpt om input van kinderen op te halen.
Pastamaaltijden populair
Kirina Romondt werkte als student Food Commerce & Technology mee aan het 'Gezonde lunch'-project. "Ik vind het interessant hoe mensen en culturen omgaan met eten en het is belangrijk dat kinderen goed eten", zegt ze. "Daarom deed ik mee aan het onderzoek. Ik woog de lunchbakjes van TommyTomato als ze terugkwamen van de scholen. Zo kon ik achterhalen wat er overbleef en welke lunchmaaltijden het populairst zijn. De conclusie? Pastamaaltijden zijn bij de kinderen favoriet."
Advies over lunches
Thomas Beeloo is ook student Food Commerce & Technology en nam in februari de rol van Kirina over. "Ik maak hier mijn afstudeeropdracht van en wil toewerken naar een onderzoeksrapport voor TommyTomato zodat hun lunches nog beter gewaardeerd kunnen worden. Niet alleen op basis van analyses, maar ook door sessies met schoolkinderen over wat ze graag eten. Zelf ben ik groot voorstander van gezonde voeding. Je voelt je er zoveel beter door. Ik vind het belangrijk dat we dit kinderen meegeven."
Lekker en gevarieerd
"Met de data van het project kunnen we goed onderbouwen wat werkt op scholen", zegt Jeen. "Dat is heel waardevol, want we willen dat kinderen hun lunch opeten. Anderzijds hebben we een idealistisch doel om hen met veel verschillende groenten en gerechten in aanraking te laten komen. Ook dat zullen we blijven doen."
Graag overheidsbeleid
Wat de precieze uitkomst van de onderzoeken ook is, Vera hoopt dat basisscholen hiermee stappen kunnen zetten om gezonde lunches aan te bieden voor iedere leerling. "In de landen om ons heen is dit de normaalste zaak van de wereld. Waarom kunnen wij dit dan niet regelen voor basisscholen zodat kinderen uit alle sociaaleconomische milieus een gelijke en gezonde basis hebben om te leren en te groeien? De overheid is hier aan zet. Met budget en kwaliteitskaders voor gezonde schoollunches kunnen scholen, maar bijvoorbeeld ook de kinderopvang, aanbieders inschakelen. Vandaar dat we partijen zoals het Voedingscentrum en de GGD ook betrekken bij het onderzoek." Jeen is het daarmee eens. "Investeren in schoollunches verdien je driedubbel terug. Kinderen groeien gezonder op, presteren beter, ook later in de maatschappij, en zullen minder zwaar een beroep doen op de zorg."
Bron: Inholland