Tholen - De economisch sterke Nederlandse land- en tuinbouwsector staat wereldwijd aan de top op het gebied van duurzaamheid en innovatie. Desalniettemin is er nog veel te winnen. Op het gebied van gewasbescherming bijvoorbeeld. De Vereniging Artemis streeft ernaar het gebruik en de toepassing van biologische oplossingen in de land- en tuinbouw te bevorderen, met als doel de overgang naar veerkrachtige en weerbare teelten te realiseren. Helma Verberkt is directeur van de vereniging. Zij zet haar opgebouwde deskundigheid en bestuurlijke ervaring in om het 'Biologische Gewasbeschermingsdossier' onder de aandacht te brengen van telers, de samenleving en de politiek.
Helma Verberkt: "Cruciaal is de vertaling van wetenschap naar toepasbaarheid"
Doelstellingen
Helma: "Het hebben van een missie is natuurlijk mooi, maar zonder doorzettingsmacht en kracht worden de doelen niet bereikt. Vandaar dat ik vanuit mijn wetenschappelijke achtergrond mij er heel erg bewust van ben dat we niet alleen moeten bedenken, maar ook in staat moeten blijven te zijn, het beleid te vertalen naar praktische handvatten en toepasbare inzichten." Dit bewustzijn heeft geleid tot het formuleren van drie concrete doelstellingen, te weten:
- Kennis- en informatiebron zijn voor nieuwe productontwikkelingen en toepassingsmogelijkheden in weerbare teeltsystemen met perspectief voor telers.
- Inzet tot verruiming van wet- en regelgeving voor snellere beschikbaarheid van biocontrol en biostimulanten voor telers.
- Communicatie naar leden, politiek en maatschappij.
Deze doelen moeten uiteindelijk tot het resultaat leiden dat in 2030 weerbare planten en teeltsystemen de standaard zijn in de land- en tuinbouw in Nederland en landbouw en natuur meer met elkaar verbonden zijn.
Helma: "Met name het tweede punt van onze doelstellingen appelleert aan een groot deel van onze inhoudelijke deskundigheid op wet- en regelgeving die wij als vereniging vertegenwoordigen. Op het gebied van natuurlijke gewasbescherming en biostimulanten, zeg maar de 'bodem- en plantvitamines', wordt heel veel onderzoek gedaan. Wij geven daar ook vorm en inhoud aan door de samenwerkingen die we hebben met de universiteiten en vakgroepen in Nederland."
"Communicatie naar leden, politiek en maatschappij, een van onze doelstellingen"
Binnen de eerste doelstelling is een belangrijke afgeleide geformuleerd: 'Met perspectief voor de telers.' Voor akkerbouwers die vaak afhankelijk zijn van één oogstmoment per jaar, is het niet zo eenvoudig om te schakelen of om te gaan experimenteren. Alle financiële en productie-inspanningen zijn gericht op dat ene moment. Gaat het mis dan moeten de reserves worden aangesproken. Helma: "Dat klopt inderdaad, toch denk ik dat het omschakelproces altijd begint met de wil van de teler. Wij zien daar duidelijk verandering in en door de geïntegreerd aanpak (ICM) met combinatie van sterke gewassen, biologie en technologie worden ook hier stappen gezet. Daarnaast en dat is een maatschappelijke verantwoordelijkheid, moeten de overheid en de financiële instellingen de randvoorwaarden creëren, zodat de telers onderdeel kunnen gaan uitmaken van het verduurzamingsproces van de landbouw. Duurzaamheid moet ook betaald worden door de consumenten."
Biologische buffering
Een systeem dat relatief eenvoudig kan worden toegepast is biologische buffering. Biologische buffering is het creëren van een grote biodiversiteit van (micro)organismen en natuurlijke stoffen. Door biologische buffering krijgen ziekten en plagen minder kans. "Dat wil niet zeggen dat corrigeren tijdens de teelt niet langer meer nodig is. Wel is de noodzaak om te bestrijden veel minder. En als er al moet worden bestreden, gebeurt dat pleksgewijs, met inzet van (biologische) laagrisicomiddelen om de biologische buffer niet aan te tasten. Hierdoor worden de bodems gezonder en de gewassen weerbaarder. Dit is te vergelijken met de Standing Army van biologische bestrijders in kassen. Deze staan klaar zodra er een plaag binnenkomt."
Waar Artemis naartoe wil in die 'natuurinclusieve' landbouw, is een mozaïek van weerbare teeltsystemen per regio, per grondsoort en zelfs per bouwplan. Natuurlijke producten en microbiële middelen (natuurlijke gewasbeschermingsmiddelen en biostimulanten) leveren maatwerk bij het ondersteunen van die biologische buffering. "Door deze specifieke maatwerkaanpak kunnen ook de economische randvoorwaarden per teler worden bepaald. Dat maakt het implementatieproces effectiever. Niet generiek, maar specifiek, dat is de oplossing."
Wet- en regelgeving
Samen met de IBMA, de Europese brancheorganisatie, is Artemis aan het lobbyen voor een aangepaste regelgeving voor biologische middelen in Europa. De Europese toelatingsautoriteit eist van de producenten de garantie dat een middel veilig is voor mens, natuur en de omgeving. Dat ondersteunt Artemis volledig. De biologische middelen zijn afkomstig uit de natuur. Helma: "De wet- en regelgeving schiet tekort voor biologische middelen. De toetsingscriteria en de parameters die voor de biologische middelen worden gehanteerd komen voort uit van de zogenaamde 'chemische meetlat' voor chemische bestrijdingsmiddelen. Het werkingsmechanisme is beduidend anders en dat vraagt ook om een andere beoordeling. Je kunt ook in dit geval een appel niet vergelijken met een peer. Er wordt gepleit voor een apart en versneld toelatingstraject voor biologische middelen. Telers hebben niet de tijd om 5 tot 10 jaar te wachten op perspectiefvolle biologische middelen, zoals nu het geval is door de huidige beoordeling."
Voor meer informatie:
Vereniging Artemis
p/a Knibbelweg 21
2761 JB Zevenhuizen
085 06 03 073
[email protected]
www.artemisnatuurlijk.nl