Tholen - De Keuringsdienst van waarde dook gisterenavond in de babyvoeding. Zijn kant-en-klare potjes veiliger dan zelf koken? Het viel de redactie van de Keuringdienst op dat producenten van potjes en pakjes hun product met bijzondere beweringen aanprijst. Eéntje zegt zelfs dat al hun groente en fruit van 'speciale babyvelden' komt: 'Boerenakkers en boomgaarden midden in de natuur. Ver van snelwegen en fabrieken. Vrij van pesticiden'. De Keuringsdienst van waarde kan het bijna niet geloven en speurde de polder af op zoek naar 'babyboeren'. Deze zoektocht resulteert in een sterk pleidooi voor biologisch en biodynamisch geteeld voedsel.
Kant-en-klare voeding voor kinderen van nul tot drie jaar - en alle gebruikte grondstoffen - valt onder strenge Europese regelgeving. Fabrikanten worden hierop gecontroleerd. Telers van groente en fruit krijgen een hele lijst aan pesticiden en zware metalen (uit de bodem) met maximale waardes waar ze onder moeten zien te blijven. Deze waardes liggen vele malen lager dan in de gangbare groente- en fruitteelt. In principe komt al het groente en fruit in kant-en-klare babyvoeding binnen de EU dus van zogenoemde 'babyvelden'.
Het 'babyveld' van Tom Saat
In de zoektocht naar deze velden komt de Keuringsdienst uit bij BD-boer Tom Saat. Hij komt vanaf 10:00 driemaal aan het woord in de uitzending. Tom teelt al jaren BD-groenten voor babyvoedingsproducenten. 'Speciale babyvelden' bestaan dus echt. De teler beaamt dat dit zo is, omdat aan deze teelt heel andere criteria voor worden opgesteld dan voor de groenten die naar de supermarkt gaan. Producten die afgekeurd worden voor babyvoeding, mogen wel naar de gewone winkel. "Baby's zijn veel gevoeliger dan volwassen mensen, maar voor het overige is het natuurlijk wel raar dat die criteria zo verschillend zijn."
Tom geeft de dag na de uitzending aan tevreden te zijn over wat de Keuringsdienst neer heeft gezet. "Ik weet niet hoe ze me gevonden hebben in hun zoektocht naar een heus 'babyveld', ze dachten dat dit echt niet bestond. Via via kwamen ze toch bij mij terecht en benaderden ze me voor dit item."
Het ging om een relatief korte bijdrage, waardoor niet alles wat besproken is naar voren komt in de uitzending. Tom: "We hebben het in ons gesprek ook uitvoerig gehad over nitraat, maar dat is in de uitzending helaas niet aan de orde gekomen. Ze focussen echt op bestrijdingsmiddelen. Nitraat is een nog lastigere uitdaging als het gaat om teelt voor babyvoeding."
Babyvoedingsfabrikanten gaan volgens hem ook graag voor BD-groenten. "Ze weten dat het bemestingsniveau lager is, waardoor je op nitraat sowieso gunstiger scoort. Dat is voor velen wel een uitgangspunt volgens mij."
Overall betreurt Tom dat in het item niet duidelijk naar voren komt dat hij biodynamisch teler is. "Er zitten verschillen tussen de normen voor reguliere en biologische babyvoeding. Dit komt helaas ook niet aan bod."
Tom werd regelmatig gespot door collega-boeren, vrienden en kennissen. Dit is één van de foto's die Tom en Tineke toegestuurd kregen.
Toxicoloog aan het woord
Toxicoloog Martin van den Berg zegt in de Keuringsdienst van waarde-uitzending: "We hebben simpelweg een tekort aan toxicologische informatie om wetenschappelijk onderbouwde normen te stellen. Afgaande op wat er al wel bekend is, heeft de EU als voorzorgsprincipe besloten om die waardes zo laag mogelijk te stellen."
Ook al moet er volgens Van den Berg dus meer onderzoek gedaan worden, is er wel wetenschappelijke duidelijkheid over pesticiden die niet via voeding, maar via de lucht binnenkomen. "We weten dat die effect hebben op de hersenontwikkeling van kinderen die wonen in gebieden waar veel gespoten wordt. Dit kan zich uiten in onder andere sociale interacties, verminderde leer- en hersencapaciteit en concentratieproblemen."
En zwangere vrouwen dan? Martin van den Berg vindt het dan ook goed extra voorzichtig te zijn met gewasbeschermende middelen en bodemverontreiniging bij deze leeftijdsgroep. Maar als je de norm van de Europese Commissie hanteert, zijn het zijn niet enkel kinderen van nul tot drie jaar die risico lopen. Volgens Van den Berg zou dezelfde norm moeten gelden voor zwangere vrouwen: "Er is namelijk veelvuldig aangetoond vanuit de toxicologie dat de foetus nog kwetsbaarder is voor ontwikkelingseffecten op bijvoorbeeld de hersenen."
"Sterk pleidooi voor biologisch voedsel"
De uitzending roept al de nodige reacties op. Onder meer van, Elise Bijker, directeur marktontwikkeling bij BioNederland. Zij begon haar carrière in de babyvoeding en reageert als volgt op LinkedIn: "Nu 25 jaar verder zijn steeds meer mensen zich bewust van de negatieve impact van pesticiden. Maar het verwarrende is dat de EU heeft erkend dat alles wat in een potje babyvoeding gaat aan deze strenge eisen moet voldoen, maar als je verse producten in de winkel koopt en aan je kind geeft, zijn er geen regels. Zoals gemeten door Pesticide Action Network Nederland zijn de niveaus van pesticiden in normale producten in veel gevallen 1000 x hoger dan wat is toegestaan in potjes. Als je 25 minuten tijd hebt, bekijk dan deze documentaire waarin het sterke pleidooi voor biologisch voedsel wordt uitgelegd. Waarom verschillende normen hanteren voor wat je kinderen geeft in potjes versus vers voedsel en dan zeggen dat het volkomen veilig is? De toxicoloog in de documentaire beaamt dat er geen logica is."