De afgelopen drie jaar is op pilotlocatie Landgoed Ulvenhart in het Noord-Brabantse Ulvenhout intensief onderzoek gedaan naar groei, toepassing en verwaarding van sorghum in een duurzame productieketen voor voedsel en biobased bouwmateriaal. De resultaten daarvan zijn veelbelovend, zo bleek vorige maand tijdens de feestelijke afsluiting van het proefproject 'Multipurpose gewassen voor bodem, boer en bouw, integrale ketenontwikkeling met het graangewas sorghum'. De avond stond onder leiding van gespreksleider Ajaan Hijmans, mede-eigenaar projectpartner KAIROS Regenerative Agri & Food Systems.
De grootste plus is dat "sorghum als veelzijdige bron van glutenvrij graan en hernieuwbare (regeneratieve) bouwmaterialen meerdere afzetmogelijkheden biedt en kan meebewegen met de vraag en kansen in de markt", aldus landbouwkundige Maarten de Milliano, die vanuit
sorghumveredelaar Dusormil nauw betrokken was bij de pilot. "De hele keten bodem, boer, bouw wordt betrokken door de meervoudige verwaarding met als groot voordeel dat je niet word beperkt door één gewas voor maar één doel, maar een grotere opbrengst kunt realiseren voor bodem en teler."
Voor landgoedeigenaar Bart Welten, die de pilot van heel dichtbij gevolgd heeft, is het project voor innovatief bodembeheer met sorghum meer dan geslaagd: "De grond is aanmerkelijk verbeterd en levert aantoonbaar grotere oogsten op met prachtige producten voor voedsel en bouw. Het is echt uniek wat hier in drie jaar is gebeurd." Jeroen de Mulder, projectleider vanuit de Provincie Noord-Brabant, deelt het enthousiasme van Welten over het product sorghum: "Biobased bouwen gaat echt het nieuwe normaal worden en de bouwers, die daar nog niet van overtuigd zijn, raad ik aan niet veel langer te wachten. Over 10 jaar prijs je jezelf uit de markt als je alleen nog maar met baksteen, staal en beton aan het bouwen bent." Iets wat RoosRos Architecten zich maar al te goed realiseert. Dit Zeeuwse bureau heeft mede naar aanleiding van de Brabantse sorghum-pilot in een consortium met onder meer Binx Smartility de tender gewonnen voor het duurzaam circulair multifunctioneel nieuwbouwproject Belaveld in Tilburg Noord. Biobased was hier een van de voorwaarden en RoosRos heeft dit ingevuld met onder meer een proefopstelling sorghumisolatie in de noord- en zuidgevel. De resultaten zullen de komende drie jaar nauwgezet gemonitord worden door MNEXT/Avans Hogeschool in Tilburg onder leiding van lector Biobased Bouwen Frank Huijben. Voor Mark Boschman, architect-partner bij RoosRos, was het inzetten van sorghum "een spannend en heel
leerzaam traject dat voor 100% aansluit bij het respectvol rentmeesterschap waarvoor RoosRos staat".
Nog maar het begin
Projectmanager Martijn Stevens (Seedscope biobased business development) noemt de pilot op Landgoed Ulvenhart nog maar het begin van de sorghum ketenontwikkeling in Nederland en daarbuiten. Hij heeft het onderzoek naar de verwaarding van sorghum uitgevoerd in samenwerking met sorghumspecialist Kwekerij Sluis, grondeigenaar ASR, regeneratieve landbouwspecialist Kairos, VAA datasciencespecialist voor agri&food, FarmBalance en loonbedrijf Kennis en er zijn naar zijn mening nog tal van toepassingsmogelijkheden voor deze veelzijdige graansoort: "We hebben met deze pilot laten zien wat we kunnen bereiken met sorghum. Naast bodemverbetering hebben we bijvoorbeeld al biologisch bier, glutenvrij brood, veevoer, biobased vezelplaten en inblaas-isolatie. En als de markt bereid is in te stappen, kunnen we nog veel meer waarde creëren voor bodem, boer en bouw. Ik geloof erin en ga de uitdaging graag aan." Dit laatste is ook de reden waarom Seedscope is toegetreden tot het Europese grensoverschrijdende Interreg Casco-project, gefinancierd door de EU. Casco staat voor Carbo Sink cOnstruction en de 11 projectpartners willen de enorme
ecologische voetafdruk van de Europese bouwsector verlichten door toepassing van biobased
bouwmaterialen teneinde de CO2-uitstoot van gebouwen te reduceren. Dit project loopt van 2024 tot 2027 en staat onder leiding van de Vlaamse kennisinstelling Pixii. Andere projectpartners zijn UGent, Avans Hogeschool, VIBE, Inagro, Labland, Woonder, Pitterz, Fraai en Murmuur.
De pilot op Landgoed Ulvenhart werd mede gefinancierd door de Provincie Noord-Brabant en het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling.
Foto: © Sayanjo65 | Dreamstime.com