De vooruitzichten voor de horeca voor 2025 zijn, met een verwachte volumegroei van 3%, gematigd positief. Dankzij een aanhoudende verbetering van de koopkracht, door hogere lonen en een lagere inflatie, geeft de consument dit jaar naar verwachting meer uit in de horeca. In 2024 werd door de meeste consumenten een pas op de plaats gemaakt qua horecabezoek. Dit kwam onder meer door de lage economische groei, een aanhoudend laag consumentenvertrouwen en nog altijd oplopende prijzen in de horeca, schrijft ING.
Hoge prijzen drukten de bestedingen
Ondanks dat de cao-lonen in 2024, met gemiddeld 6,8%, harder stegen dan de inflatie, waren consumenten terughoudend met bestedingen. Zeker in de eerste helft van 2024. Dit komt onder meer door de hogere prijzen, zo blijkt uit de ING Vraag van Vandaag
. Bijna drie op de tien consumenten gaven in december 2024 aan dat ze vanwege de hogere prijzen in 2024 voorzichtig waren met geld uitgeven. Een kwart gaf aan dat ze terughoudend waren vanwege hun inkomen. De rem op consumentenbestedingen raakte ook de horeca, waardoor volumegroei in 2024 met 1% marginaal was.
Lichte volumegroei voor restaurants en eetcafés in 2024
Dat consumenten het in 2024 wat rustiger aan deden blijkt ook uit de meest recente ING betaaltransactiedata. Hoewel de waarde van de pinbetalingen in eetgelegenheden, zoals restaurants en eetcafés, vorig jaar gemiddeld 7% hoger was dan in dezelfde periode een jaar eerder, kwam dit grotendeels door hogere prijzen. Het volume liet met 1,8% een beduidend lagere groei zien dan in 2023 (+4,4%).
4% meer hotelovernachtingen in 2024
De logiessector, bestaande uit hotels, campings en vakantieparken, liet een wisselend beeld zien in 2024. Het aantal overnachtingen in de sector nam in de periode januari t/m oktober met 2,4% toe. Terwijl het aantal hotelovernachtingen in 2024 met 4% steeg, waren dat er bij de verblijfsaccommodaties, waaronder campings en vakantieparken, slechts 1,5% meer dan vorig jaar. Dit kwam met name door een sterke daling in het aantal overnachtingen op campings. Deze daalden in de periode januari t/m oktober met 7%, hoofdzakelijk door een afname van het aantal overnachtingen door binnenlandse gasten. Naast hoge prijzen, kwam dit mogelijk ook door het slechte weer in het tweede kwartaal, waardoor vakantiegangers liever voor een alternatieve accommodatie en/of bestemming kozen.
Vooruitzichten blijven goed voor de hotelsector
De vooruitzichten voor de Nederlandse hotelbranche zien er rooskleurig uit. Voor 2025 wordt opnieuw een groei van 4% in het aantal hotelovernachtingen voorzien. De consument kiest vaker voor een korte vakantie in eigen land. En ondanks de hogere prijzen is er bij de hotelgast nog altijd de bereidheid om te betalen. Dit geldt overigens niet alleen voor de binnenlandse, maar ook voor de buitenlandse hotelgast. Ook in de komende jaren blijft het aantal hotelovernachtingen relatief hoog. Nederland wordt als reisbestemming steeds aantrekkelijker, onder meer vanwege ons klimaat met gematigde temperaturen, een stabiele geopolitieke omgeving en een relatief hoog serviceniveau. In de toekomst komen er naar verwachting dan ook meer reizigers naar Nederland, waardoor de vraag naar kamers verder toeneemt.
Voorstel om lage btw-tarief logies af te schaffen
Een uitdaging voor de hotelsector betreft de verhoging van het lage btw-tarief logies van 9% naar 21% in 2026. Hierdoor worden onder meer hotelkamers en huisjes op vakantieparken vanaf 2026 11% duurder dan nu het geval is. Kampeerterreinen zijn van deze regeling uitgezonderd. Naar verwachting komt de prijsverhoging vrijwel volledig voor rekening van de hotelgast. In hoeverre deze zich hierdoor laat tegenhouden is nog moeilijk te zeggen. Een hotelovernachting is weliswaar voor de meeste consumenten een luxeproduct, waar eerder op wordt bezuinigd dan op meer essentiële goederen en diensten, zoals voeding en de kapper. Tegelijkertijd lieten hotelgasten zich tot nu toe nog niet tegenhouden door de sterke prijsverhogingen in de afgelopen drie jaren.
Gemiddeld 6% hogere prijzen in 2024
In 2024 stegen de prijzen in de horeca gemiddeld met 6%. Dat was nodig om de hogere inkoop- en personeelskosten (deels) te compenseren. Zo stegen de cao-lonen in de horeca vorig jaar gemiddeld met 10,7%. De grootste prijsstijgingen vonden in 2024 plaats bij bungalowparken (gemiddeld 9%) en hotels (gemiddeld 7,5%). Bij restaurants en cafés stegen de prijzen in 2024 gemiddeld met 5%, terwijl fastfood en afhaalmaaltijden gemiddeld 6% duurder werden.
Verdere prijsstijgingen door hogere personeelskosten
Ook in 2025 blijft de relatief hoge inflatie de horeca parten spelen en stijgen de prijzen naar verwachting gemiddeld met 5%. Dit komt met name door oplopende personeelskosten. Volgens de recent afgesloten horeca-cao ontvangen alle horecawerknemers begin 2025 2,5% loonsverhoging en in juli 2025 nog eens 1%. De loonsverhogingen zijn nodig om concurrerend te blijven ten opzichte van andere sectoren als het gaat om het aantrekken van personeel. Hoewel de arbeidsmarkt inmiddels iets minder gespannen is, hadden circa vier op de tien horecabedrijven eind 2024 nog altijd last van het personeelstekort.
Hogere kosten niet volledig voor rekening van de gast
Overigens is het voor de horeca lang niet altijd mogelijk om de hogere kosten volledig door te berekenen aan de klant. Vooral bij restaurants en cafés is er weerstand om de hogere kosten volledig bij de gast neer te leggen. Immers, als de prijs van een biertje of een maaltijd te hoog wordt blijven de gasten weg. Voor horecaondernemers die de hogere kosten slechts gedeeltelijk bij de klant in rekening brengen, betekent dit dat een deel van de hogere kosten ten laste komt van de winstmarge. Dit kan bij een aantal horecabedrijven tot financiële problemen leiden. Eind 2024 kampten 8% van de horecabedrijven met een problematische schuld. Dit is relatief hoog ten opzichte van andere sectoren en betreft vooral restaurants en cafés. Zo had vorig jaar één op de tien restaurants en cafés een hogere problematische schuldenlast dan een jaar eerder.
Fors meer faillissementen in de horeca
Door een beperkte groei, hogere personeels- en inkoopkosten en een coronaschuld die moet worden afbetaald, gingen in de periode januari t/m november 351 horecabedrijven failliet. Dit waren er bijna 100 meer dan in dezelfde periode een jaar eerder. De faillissementen betroffen met name restaurants, snackbars en (eet-)cafés. Ook werden er in de eerste negen maanden van het jaar meer horecabedrijven vrijwillig beëindigd dan een jaar geleden. Naar verwachting blijft het aantal faillissementen ook in 2025 op hoog niveau, onder meer door de relatief hoge inflatie en een coronaschuld die moet worden afbetaald.
Bron: ING