Het herstel van de Europese retail is aarzelend en vooral ook ongelijk verdeeld. Duitsland en Italië blijven achter, Frankrijk en Spanje laten voor dit jaar een lichte groei zien (rond 1,5%). Het Europese consumentenvertrouwen stijgt weliswaar, maar hoge spaarquota (20% in Duitsland) en inflatie temperen de bestedingen. Na de bouw is retail de sector met de meeste faillissementen. Dat blijkt uit de onlangs verschenen sectoranalyse van kredietverzekeraar Allianz Trade.
Johan Geeroms, Director Risk Underwriting Benelux van Allianz Trade: "De winstgevendheid in de sector staat wereldwijd onder druk door hoge voorraden, hoge operationele kosten en consumenten die terughoudend zijn. Veel retailers zijn gedwongen om agressieve kortingen aan te bieden om voorraden te verminderen en werkkapitaal vrij te maken. Vooral in essentiële categorieën als voeding en persoonlijke verzorging is de prijsconcurrentie heftig."
Nederland en België
Het beeld van de retail in Europa verschilt per land. Dat is goed te zien binnen de Benelux. Na een sterk 2023, waarin de detailhandelsverkopen in waarde gemiddeld met +2,8% (Y/Y) groeiden in België en +5,4% (Y/Y) in Nederland, bedroeg de gemiddelde groei over de eerste 9 maanden van 2024 +2,4% in Nederland, terwijl België een daling liet zien van de gemiddelde groei van -2,2%. Geeroms: "We zien in beide landen dat het consumentenvertrouwen, maar heel langzaam herstelt na het dieptepunt in 2022. In beide landen is het sentiment nog negatief, maar de trend is wel opwaarts."
Ook wijst Geeroms op de spaarquote. "Mensen zijn niet zeker van hun zaak en leggen extra geld opzij. In het tweede kwartaal van 2024 bedroeg het spaarquotum van huishoudens bijna 15% in België en bijna 16% in Nederland, duidelijk hoger dan in 2022 en ook boven het gemiddelde van vóór de pandemie."
Rijken en jongeren
Uit het onderzoek van Allianz Trade blijkt dat rijke consumenten en jonge consumenten belangrijke aanjagers zijn van retailuitgaven. Geeroms: "Dat is duidelijk anders dan in de periode vóór corona. Toen waren deze accenten duidelijk vlakker en waren consumentenuitgaven breder en generieker. We zien bij welgestelde huishoudens dat ze flink hebben geprofiteerd van loonsverhoging, toename van de woningwaarde en koersstijgingen op de effectenbeurzen. Zij kunnen hierdoor extra geld uitgeven en voelen de pijn van inflatie en hogere rentetarieven veel minder." Wat volgens Geeroms verder opvalt, is dat de uitgaven van jongeren steeds meer impact hebben. "Verhoudingsgewijs besteden ze meer dan oudere generaties. Dit soort trends vereisen aanpassingen van het productaanbod en de klantervaring binnen de retailsector. De interesse van vermogende consumenten gaat bijvoorbeeld uit naar high-end producten zoals elektronica en luxeartikelen."
E-commerce groeit door
Volgens Geeroms zijn kostenbeheersing, innovatie en duurzaamheid cruciaal om competitief te blijven in een markt die steeds meer richting e-commerce verschuift. "Je ziet fysieke winkels worstelen met aanhoudende personeelstekorten, stijgende huur- en loonkosten. Tegelijkertijd groeit de e-commerce door. Al zien we ook hier een terugval van de groei, maar wel op een hoog niveau. De gemiddelde groei bedraagt 9,5% voor de afgelopen 12 maanden, terwijl de vijf jaar hiervoor de e-commerce een gemiddelde groei van 13,5% liet zien. Wij verwachten dat e-commerce in 2029 goed is voor $6,5 biljoen aan omzet."
Geeroms wijst op veranderingen van internationale retailtrends en consumentengedragingen. Hij noemt als voorbeeld 'veranderende merkloyaliteit': "Ongeveer 75% van de Amerikaanse consumenten heeft nieuwe winkelgewoonten aangenomen. De helft hiervan probeert nieuwe productmerken uit. Een kwart kijkt of een ander huismerk bevalt. Dit soort ontwikkelingen benadrukt de noodzaak voor retailers om zich aan te passen en relevant te blijven voor consumenten die openstaan voor nieuwe opties."
Innovatie
Een andere ontwikkeling is technologische innovatie en automatisering. "Investeringen in technologie, zoals AI en automatisering, helpen retailers bij het optimaliseren van de toeleveringsketen, het verbeteren van de klantervaring en het verhogen van operationele efficiëntie." Ook de inzet van bijvoorbeeld influencers is steeds meer gemeengoed aan het worden. "Retailers zullen mee moeten gaan met dit soort nieuwe marketingtechnieken."
In 2025 ligt volgens Geeroms de nadruk voor retailers vooral op het herstellen van hun operationele marges en het vinden van balans tussen fysieke en digitale verkoopkanalen. "Klanten waarderen online-gemak, maar de beleving in de winkel heeft ook waarde. Investeren in technologie, klantbeleving en duurzaamheid vormen de basis voor groei. En je zult heel flexibel moeten zijn om steeds in te spelen op veranderende marktomstandigheden en verwachtingen van de consument."
Bron: Allianz Trade