De Europese Rekenkamer stelt vast dat consumenten in de Europese Unie makkelijk in verwarring gebracht kunnen worden door de informatie op voedseletiketten. Met behulp van voedseletiketten kunnen mensen een weloverwogen keuze maken bij het kopen van voedsel. Europese consumenten hebben echter te kampen met een groeiend aantal claims, logo's, slogans, labels en scores die niet alleen verwarrend, maar ook misleidend kunnen zijn.
Etiketten worden vaak gebruikt om producten aantrekkelijker te maken door de nadruk te leggen op vermeende voordelen zoals 'gezond', 'biologisch' of 'glutenvrij'. Dankzij de Europese regels wordt op de etiketten basisinformatie vermeld, maar de Europese Rekenkamer ziet een aantal zorgwekkende hiaten in de wetgeving en problemen met controles en sancties.
Zo mogen voedings- en gezondheidsclaims volgens de Europese regels worden gebruikt, zelfs voor producten met een hoog gehalte aan vet, suiker of zout. Producten met veel suiker kunnen bijgevolg worden aangeprezen als 'eiwitrijk producten'. Consumenten worden ook geconfronteerd met niet-gereglementeerde gezondheidsclaims. Voorbeelden hiervan zijn claims als 'geeft meer energie' of 'verbetert de fysieke prestaties', die vaak niet wetenschappelijk bewezen zijn.
Sommige consumenten kunnen via etikettering worden benadeeld. Zo hebben mensen met een voedselallergie soms te maken met overdreven voorzichtige allergenenetikettering en vage vermeldingen. Ook vegetariërs en veganisten worden hierdoor getroffen: het gebruik van de vermelding 'veganistisch' of 'vegetarisch' is niet gereglementeerd. In de Europese Unie is er geen brede definitie voor dergelijke producten.
Consumentenvoorlichting lijkt in de Europese Unie geen hoge prioriteit lijkt te hebben, stelt de Europese Rekenkamer vast. De Europese Unie trok tussen 2021 en 2025 slechts ongeveer 5,5 miljoen euro uit voor bewustmakingscampagnes over voedseletikettering. Dergelijke campagnes zijn in de lidstaten maar mondjesmaat uitgevoerd.
Levensmiddelenbedrijven kunnen ook misbruik maken van tekortkomingen op het gebied van controles en sancties. De controles op verplichte etikettering werken over het algemeen goed. Vrijwillige claims zoals voedings- en gezondheidsclaims of onlineverkoop van levensmiddelen worden echter zelden of nooit gecontroleerd. Websites buiten de Europese Unie kunnen bijna niet worden gecontroleerd. De boetes die worden opgelegd voor overtredingen zijn meestal niet doeltreffend of evenredig.
Klik hier voor het volledige rapport.
Bron: Europese Rekenkamer