Gezond en duurzaam eten is met name voor mensen in armoede een opgave. Onderzoek van het Louis Bolk Instituut toont de behoefte van voedselbank-afnemers aan gevarieerd aanbod van verse groenten. Hierbij zijn meerdere financiële constructies in kaart gebracht waarmee boeren deze producten aan voedselbanken kunnen leveren.
Het is voor voedselbanken een uitdaging om aan voldoende dagverse producten te komen. Met name in grote steden is het aanbod van gezonde producten uit de Nederlandse landbouw onvoldoende. Voedselbanken zijn daarom genoodzaakt om verse groenten, fruit en eieren zelf in te kopen. Door heel Nederland ontstaan er echter initiatieven waarbij een samenwerking tussen voedselbanken en regionale agrariërs wordt opgezet.
Het Louis Bolk Instituut onderzocht samen met boerderij de Biesterhof en Voedselbank Nijmegen-Overbetuwe welke producten en diensten aansluiten op de behoeften van voedselbankklanten in Nijmegen en hoe een rendabele constructie kan worden opgezet voor de samenwerking tussen boerderijen en voedselbanken. Boerderij de Biesterhof en de Voedselbank Nijmegen-Overbetuwe zetten op basis van dit onderzoek concrete vervolgstappen.
In gesprekken met 36 klanten, 12 vrijwilligers en 3 andere betrokkenen kwam naar voren dat klanten behoefte hebben aan méér groenten, versere groenten en meer variatie in soort en grootte van de groenten. Het aanbieden van gezonde en verse kant-en-klaarmaaltijden werd als meest succesvol gezien. Daarnaast bleek dat klanten geen behoefte hebben aan activiteiten zoals kookworkshops of meehelpen op de moestuin, maar meehelpen op de moestuin wel een aanvullende activiteit voor vrijwilligers zou kunnen zijn.
Uit de gesprekken met 11 initiatiefnemers bleek dat de financieringsmodellen voor een dergelijke samenwerking grofweg in te delen zijn in 9 constructies, waaronder overheidssubsidies, donaties, solidaire betaalsystemen, het inzetten van vrijwilligers en zelfoogsttuinen. Bij alle 11 initiatieven worden minimaal 2 financiële modellen gecombineerd. Daarbij gaf vrijwel elke initiatiefnemer aan dat de inzet van vrijwilligers van de voedselbank of van de agrariër noodzakelijk is om de samenwerking rendabel te maken.
Een kansrijke constructie bleek de inzet van sociale zelfoogsttuinen, waarbij klanten van de voedselbank uitgenodigd worden om zelf hun voedsel te oogsten bij de agrariër. Hiermee kan worden bespaard op transportkosten en de kosten van het schonen van de groenten. Daarnaast kunnen sociale verbinding en bewustzijn over de productie en bereiding van de geoogste groenten als bijvangst ontstaan.
Bron: Louis Bolk Instituut