Afgelopen vrijdag 13 september presenteerde het kabinet het regeerprogramma met daarin de plannen voor de komende kabinetsperiode. In dit regeerprogramma geeft het kabinet een verdere uitwerking van het hoofdlijnenakkoord dat PVV, VVD, NSC en BBB in mei sloten.
Met dit programma gaat het kabinet aan de slag voor en met Nederland. Het bevat de plannen op belangrijke onderwerpen als bestaanszekerheid en wonen, asiel en migratie, toekomst voor de landbouw en visserij, economie en ondernemerschap, groene groei, energie en klimaat, onderwijs en zorg, goed bestuur en veiligheid, zowel nationaal als internationaal.
Lees hier de reactie van Biohuis. Hieronder een overzicht van wat overige reacties:
Kritiek
Diverse partijen reageren kritich, waaronder Natuur & Milieu. Het beleid negeert volgens Natuur & Milieu de urgentie van klimaatverandering, natuurbehoud en het welzijn van de burger. Ze spreken over een 'gevaarlijke onderschatting van problemen klimaat, natuur en leefomgeving'. Marjolein Demmers, directeur van Natuur & Milieu: "Veel plannen zijn fors afgezwakt waardoor de problemen alleen maar groter worden, terwijl de doelen wel blijven staan. En dat terwijl zoveel partijen hard hebben gewerkt aan concrete oplossingen. Dit kabinet moet daar veel meer gebruik van maken."
Ook de Unie van Waterschappen is kritisch. Rogier van der Sande: "Schoon water in rivieren, sloten en beken is belangrijk voor mens en natuur, de drinkwatervoorziening, de landbouw en de economie. De kwaliteit van het water is nog niet voldoende. In de plannen die nu gepresenteerd zijn, ontbreken concrete maatregelen om dit probleem op te lossen. Ook het mestbeleid heeft invloed op de waterkwaliteit, dus het is belangrijk dat het kabinet daarin keuzes maakt. Cruciaal daarbij is dat maatregelen rondom mest bijdragen aan schoon en gezond water."
Arbeidsmigratie, arbeidskosten en gewasbescherming
LTO wijst er op dat deze regeerperiode vijf miljard euro wordt vrijgemaakt voor de versterking van de land- en tuinbouw. LTO-voorzitter Ger Koopmans: "Het realisme is terug in ons landbouwbeleid. De ambities van dit kabinet geven vertrouwen dat we de komende jaren stappen kunnen zetten in de opgaven waar boeren en tuinders mee te maken hebben. Vanuit LTO zie ik volop aanknopingspunten om daarin samen te werken."
LTO meldt onder meer dat het regeerprogramma ook invulling geeft aan het budget van 500 miljoen euro dat vanaf 2026 jaarlijks vrijkomt voor de versterking van het agrarisch natuurbeheer door boeren en tuinders. Dit geld zal ingezet moeten worden voor langjarige en marktconforme vergoedingen en is een mooie kans om biologische en natuurinclusieve landbouw een impuls te geven. Pas als contracten langer dan 15 jaar lopen krijgen agrarisch ondernemers de zekerheid om natuurbeheer een vast onderdeel te maken van hun bedrijfsvoering.
Bedrijfsovernames
Het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) kwam ook met een reactie dit weekend. In het regeerakkoord wordt de nadruk gelegd op perspectief voor de blijver en het vergroten van het aantal succesvolle bedrijfsopvolgingen. Dit alles moet plaatsvinden binnen de gestelde duurzaamheidsdoelen en dat vraagt volgens NAJK nog wel om een concrete uitwerking. "Het regeerakkoord geeft weinig tot geen concrete uitwerking, maar er ligt een basis om er wat van te maken. NAJK wil hier graag aan meewerken", stelt Roy Meijer voorzitter NAJK.
Het kabinet wil gaan voor een sterkere generatievernieuwing op agrarische bedrijven door onder andere een samenhangend pakket te ontwikkelen voor het vergroten van het aantal succesvolle bedrijfsopvolgingen binnen en buiten de familie. In het GLB wordt gewerkt aan de nieuwe interventie 'Samenwerken aan generatievernieuwing' waarin gewerkt wordt aan vernieuwde concepten die landbouwgrond toegankelijker maakt voor jonge landbouwers. Daarnaast zal samen met NAJK het kenniscentrum bedrijfsovername worden vormgegeven. "Onze sector vergrijst als een malle. Deze voornemens zijn meer dan broodnodig voor een toekomstbestendig agrofoodcluster. NAJK staat klaar om dit verder uit te werken met het kabinet", stelt Meijer.
NAJK is erg blij dat dit kabinet wil onderzoeken hoe de uitvoering dichter bij de ondernemer versterkt kan worden. Dit wil het kabinet doen door meer mogelijkheden te bieden voor brancheorganisaties, zoals de Branche Organisatie Akkerbouw, om collectieve afspraken te maken. Tevens wil het kabinet onderzoeken of een hernieuwde vorm van de in 2014 afgeschafte productschappen benodigd is. NAJK is hiervan groot voorstander en is er daarom erg blij mee. "We missen een uitvoeringsorganisatie met politiek mandaat waarin boeren, bedrijfsleven en overheden snel met elkaar kunnen schakelen om collectief beleid te ontwikkelen over bijvoorbeeld verduurzaming of mestvraagstukken. Meer ruimte voor brancheorganisaties of een hernieuwd productschap 2.0 zijn hiervoor mooie oplossingsrichtingen", stelt Meijer.