De inzet van het vorige kabinet was om het aandeel biologische landbouwgrond te laten stijgen. Van vier procent nu, naar minimaal vijftien procent in 2030. De nieuwe landbouwminister Wiersma zei onlangs geen nut te zien in zo'n minimumpercentage. "Dat ondergraaft het verdienmodel voor de boeren." Eerder gaf ze in haar rol als Friese landbouwgedeputeerde al aan dat het rendement van biologische landbouw wat haar betreft uit de markt moet komen.
Maar hoe zit het met dit rendement? Uit een analyse van Flynth blijkt dat de de melkprijs op bio-melkveebedrijven gemiddeld 12,5 eurocent hoger lag in de periode 2013-2022, maar dat de marge 'helemaal onder de streep' op bio-bedrijven gemiddeld tussen bijna 1 en 3 cent ligt en op vergelijkbare gangbare bedrijf bijna 6 tot ruim 7 cent per kilogram melk is.
Lees hieronder de volledige analyse van Flynth:
Flynth vergeleek biologische met gangbare melkveehouderij. Hierbij keken we onder meer naar bedrijven met een vergelijkbare bedrijfsomvang en een vergelijkbare intensiteit.
Melkprijs biologisch versus gangbaar
Terugblik
Over de periode 2013-2022 lag de melkprijs op de biologische melkveebedrijven gemiddeld 12,5 eurocent hoger. In 2016 was het verschil gemiddeld zelfs 20 eurocent per kilogram melk. Dit kwam vooral door de lage gangbare melkprijs. In 2022 was het verschil slechts 5 eurocent per kilogram. Dit kwam mede door de hoge gangbare prijs (bron: WUR, Agrimatie). Er zijn dus grote verschillen tussen de jaren.
Bij Flynth zien we bij biologische melkveebedrijven over de afgelopen drie tot vier jaar een gemiddelde melkprijs rond de 53 tot 54 cent. Bij gangbare melkveebedrijven zien we een gemiddelde melkprijs rond de 44 tot 45 cent, een verschil tot 9 cent.
Vooruitblik
De prognoseprijs voor de komende jaren wordt voor gangbare melk ingeschat op 47 cent per kilogram melk. Voor biologische melk wordt deze ingeschat op 56 cent, een verschil van 9 cent. Voor biologisch-dynamische melk wordt de melkprijs ingeschat op 60 cent (bron: WUR, KWIN 2024/2025).
Melkproductie
Bij biologische melkveebedrijven zien we over de afgelopen jaren een gemiddeld melkproductieniveau van afgerond 7.200 kg per koe, per jaar. Bij vergelijkbare gangbare bedrijven is dit gemiddeld bijna 9.100 kg per koe, per jaar. Een verschil van afgerond 1.900 kg per koe, per jaar.
Saldo
En hoe zit het met het saldo van de opbrengsten minus de voerkosten én het saldo per kilogram melk? Deze liggen bij de biologische bedrijven zo'n 4,7 tot bijna 5,5 cent per kilogram melk hoger dan bij de gangbare bedrijven. Door meer 'overige opbrengsten' op de biologische bedrijven, is het verschil van het totale saldo per kilogram melk zelfs bijna 6 tot 7,5 cent per kilogram melk. In het voordeel van biologische bedrijven.
Bruto geldstroom
De bruto geldstroom is de vergoeding voor de inzet van arbeid en kapitaal op het bedrijf. Op biologische bedrijven ligt deze gemiddeld tussen 27 en 28 cent per kilogram melk. Op gangbare bedrijven is dit 24 tot 25 cent. Dit is dus een verschil tot 3 cent per kilogram melk. Nog steeds in het voordeel van biologische bedrijven.
Bedrijfsresultaat
De gemiddelde bedrijfsresultaten liggen zowel bij gangbare als biologische bedrijven rond de 15 cent per kilogram melk. Het hogere saldo van de melk bij biologische bedrijven wordt tenietgedaan door gemiddeld hogere vaste kosten voor machines en werktuigen, voor onroerend goed en de hogere financieringslasten (meer rente en aflossing).
Kritieke opbrengstprijs
De kritieke opbrengstprijs is de prijs die een melkveehouder moet ontvangen om alle uitgaven te kunnen betalen. Inclusief de lasten voor jaarlijkse vervangingsinvesteringen om het machinepark op peil te houden, aflossingen én privé-uitgaven.
Voor biologische bedrijven is de gemiddelde kritieke opbrengstprijs 50 tot 53 cent. Voor de vergelijkbare gangbare melkveebedrijven is de gemiddelde kritieke melkprijs 37 tot 40 cent. Een verschil van zo'n 13 cent. Hierbij moeten we opmerken dat over alle gangbare bedrijven (groter en kleiner, intensief en extensief), de kritieke opbrengstprijs over afgelopen jaar gemiddeld rond de 47 cent is.
Gerealiseerde melkprijs en marge
De werkelijk gerealiseerde opbrengstprijzen noemden we al: op biologische bedrijven gemiddeld 53 tot 54 cent en op gangbare bedrijven gemiddeld 44 tot 45 cent, bijna 9 cent lager.
Het verschil in de kritieke opbrengstprijs van 13 cent is dus groter dan het verschil in de werkelijk gerealiseerde melkprijs van bijna 9 cent. Dit is tegelijkertijd de verklaring voor het verschil in de gemiddelde marge, tussen biologische bedrijven en gangbare bedrijven. De totale uitgaven liggen op biologische melkveebedrijven namelijk zo'n 15 cent hoger dan op vergelijkbare gangbare melkveebedrijven.
Hiermee ligt de marge 'helemaal onder de streep' op de biologische bedrijven gemiddeld tussen bijna 1 en 3 cent. Terwijl de marge op vergelijkbare gangbare bedrijven bijna 6 tot ruim 7 cent per kilogram melk is. De gemiddeld hoge marge bij gangbare bedrijven is deels verklaarbaar door de uitzonderlijk hoge gerealiseerde melkprijs in 2022 en begin 2023 op de gangbare bedrijven.
Blik vooruit
Met name de extra kosten voor mestafzet verhogen de kostprijs op gangbare melkveebedrijven. Via de zwaardere financiering telt de gestegen rente gemiddeld harder door op de biologische bedrijven.
Grote verschillen
Jaarlijks zien we grote verschillen in de resultaten van individuele bedrijven. Hierbij zijn de verschillen tussen individuele biologische bedrijven vaak nog groter dan tussen gangbare bedrijven. Kijk bij het maken van toekomstplannen dus niet alleen naar de gemiddelde cijfers van deze groepen. Kijk vooral ook waar uw individuele bedrijf staat en waar u als ondernemer naartoe wilt gaan en wat bij u past.
Klik hier voor meer informatie.
Bron: Flynth