Biologische landbouw en bloemenstroken bevorderen de gezondheid van honingbijen. In hun omgeving groeien de kolonies sterker en zijn ze over het algemeen gezonder. Dit komt waarschijnlijk doordat de insecten daar een gevarieerd en continu voedselaanbod hebben en minder worden blootgesteld aan pesticiden. Dit zijn de bevindingen van een nieuwe studie van de Martin Luther Universiteit Halle-Wittenberg (MLU) en de Universiteit van Göttingen, gepubliceerd in het 'Journal of Applied Ecology'. Het team analyseerde gegevens van 32 bijenvolken op 16 locaties in Duitsland. Elk van deze locaties heeft een verschillend aandeel biologische akkers, bloemenstroken en meerjarige semi-natuurlijke habitats.
Volgens het Duitse milieuagentschap (UBA) wordt ongeveer de helft van het Duitse land gebruikt voor landbouw. "De manier waarop boeren hun land bewerken heeft een grote invloed op de natuur. Intensief bewerkte akkers, pesticiden en monoculturen vormen een bedreiging voor veel dier- en plantensoorten. Dit geldt met name voor bestuivers, waaronder honingbijen", zegt professor Robert Paxton, bijenonderzoeker aan het MLU.
De onderzoekers plaatsten honingbijenvolken op elk van de 16 locaties en observeerden deze ongeveer een jaar lang. Ze analyseerden bijvoorbeeld de groei van de kolonie en de aantasting door parasieten. Speciale aandacht werd besteed aan de varroamijt - een bijzonder gevaarlijke plaag voor honingbijen die dodelijke virussen kan overbrengen.
Vervolgens werden de verzamelde gegevens over de bijenkolonies werden vervolgens vergeleken. "Biologische landbouw had de grootste invloed - hoe groter het aandeel van deze gebieden, hoe lager de parasietenplaag van een kolonie. Dit verbeterde de groei van de kolonie", legt hoofdauteur Patrycja Pluta van MLU uit. "Een reden hiervoor zou kunnen zijn dat biologische landbouw minder pesticiden gebruikt en in plaats daarvan andere gewasbeschermingsmiddelen. Bloemstroken waren ook voordelig voor honingbijen: het aantal Varroamijten was lager in gebieden met veel bloemstroken. Dit zou te wijten kunnen zijn aan het feit dat een divers en rijk voedselaanbod het immuunsysteem van de honingbijen versterkt", redeneert Pluta.
Meerjarige semi-natuurlijke habitats waren daarentegen over het algemeen nadelig, tenminste voor honingbijen. Grotere gebieden betekenden over het algemeen een grotere besmetting met varroamijten. En, in tegenstelling tot bloemenstroken, zijn de gebieden niet ontworpen om een overvloed aan voedsel te bieden aan honingbijen en andere bestuivers. "Meerjarige semi-natuurlijke landschappen zijn een belangrijk hulpmiddel voor het bevorderen van biodiversiteit en ze dienen als leefgebied voor veel dieren. Honingbijen, die door mensen worden beheerd, zijn de uitzondering", zegt Paxton. De bevindingen van het onderzoek kunnen helpen om het beheer van agrarische landschappen voor bijen en andere bestuivers te verbeteren.
Het onderzoek werd gefinancierd door het federale ministerie van Voedsel en Landbouw op basis van een besluit van de German Bundestag als onderdeel van het federale programma voor biologische landbouw en door de Deutsche Forschungsgemeinschaft.