SMK, beheerder van het onafhankelijke duurzaamheidskeurmerk On the way to PlanetProof, heeft afspraken gemaakt met supermarktketens over het transparant maken van de duurzaamheidsvergoeding als compensatie voor boeren en tuinders die extra kosten maken voor duurzamere teelt en certificering. Aldi, Lidl, Jumbo en Superunie hebben toegezegd hieraan mee te werken en de duurzaamheidsvergoeding op te nemen in de inkoopprijs, waarbij deze inzichtelijk is op inkoopcontracten en facturen. Het uitgangspunt voor de regeling is dat de duurzaamheidsvergoeding door de keten heen zichtbaar blijft en uitbetaald wordt aan boeren en tuinders. De hoogte van de vergoeding wordt door SMK gepubliceerd en is gebaseerd op onafhankelijk onderzoek.
De vergoeding is vastgesteld voor onbewerkte aardappelen, groenten en fruit (AGF) en is van groot belang om mogelijk te maken dat boeren en tuinders verdere stappen in verduurzaming zetten. Het is de bedoeling van SMK dat andere productgroepen van On the way to PlanetProof volgen. SMK is zeer verheugd over de medewerking van de supermarkten en ziet ernaar uit dat boeren en tuinders duidelijkheid krijgen over de vergoeding van de kosten voor verduurzaming. De beloning van de inspanningen van telers is tegelijkertijd een randvoorwaarde voor verdere verduurzaming. De regeling die SMK heeft ontwikkeld is mede geïnspireerd op een onderdeel uit het concept landbouwakkoord van 2023.
ACM
Voorafgaand aan het vastleggen van de duurzaamheidsvergoeding heeft SMK de Autoriteit Consument en Markt (ACM) verzocht een voorlopige zienswijze te geven met betrekking tot de mededinging. ACM oordeelde dat er geen sprake is van beperking van mededinging, en staat toe dat SMK de regeling voor de duurzaamheidsvergoeding introduceert en met supermarkten hierover afspraken maakt. Zie hier meer informatie.
Opbouw van de duurzaamheidsvergoeding
De duurzaamheidsvergoeding is een compensatie voor de gemiddelde extra kosten die telers maken voor de duurzamere teelt en certificering. Het onafhankelijk onderzoeksbureau CLM Onderzoek en Advies heeft de meerkosten per hectare berekend op basis van drie onderdelen:
- De kosten die resulteren uit de bovenwettelijke eisen van het keurmerk, zoals toepassing van duurzamere technieken of productiemiddelen.
- De administratieve kosten/ tijdsinvestering.
- De certificatiekosten (audit en afdrachten).
Met klankbordgroepen van telers heeft het onderzoeksbureau de uitkomsten van de berekeningen geverifieerd. Daarbij is telkens uitgegaan van gemiddelden zoals bedrijfsgrootte en innovatiegehalte van het bedrijf. De berekeningen zijn uitgevoerd voor vijf verschillende productgroepen: akkerbouw, vollegrondsgroente, fruitteelt, glastuinbouw en cellenteelt. Op basis van de meerkosten per hectare of m² en de gemiddelde opbrengst van klasse I-product per hectare of m² is vervolgens de duurzaamheidsvergoeding per eenheid product berekend.
Invoering van de regeling
De hoogte van de duurzaamheidsvergoeding voor onbewerkte verse AGF is op de website van On the way to PlanetProof gepubliceerd. Vanaf heden hebben de supermarkten de tijd om de duurzaamheidsvergoeding in te regelen in samenwerking met hun ketenpartners. Uiterlijk met ingang van 2025 is de duurzaamheidsvergoeding van toepassing op alle inkoop van deelnemende supermarkten. Later dit jaar wordt de regeling ook vastgelegd in de Chain of Custody eisen, en wordt bepaald op welke wijze controle over de uitvoering van de regeling bij supermarkten en handel plaatsvindt. De hoogte van de duurzaamheidsvergoeding wordt jaarlijks onafhankelijk geëvalueerd en indien nodig bijgesteld. Daarbij worden de bedragen geïndexeerd en bijgesteld op basis van de (bovenwettelijke) eisen van het schema en feedback vanuit de praktijk.
CLM Onderzoek en Advies berekent deze duurzaamheidsvergoeding. De uitkomsten van de berekeningen zijn met klankbordgroepen van telers geverifieerd. Daarbij is telkens uitgegaan van gemiddelden zoals bedrijfsgrootte en innovatiegehalte van het bedrijf. De berekeningen zijn uitgevoerd voor vijf verschillende productgroepen: akkerbouw, vollegrondsgroente, fruitteelt, glastuinbouw en cellenteelt. Op basis van de meerkosten per hectare of m² en de door SMK opgegeven gemiddelde opbrengst van klasse 1 product per hectare of m² zijn er meerkosten per eenheid product berekend.
Bron: SMK