Tholen - Terwijl er nog flink gediscussieerd wordt of biologische landbouw de wereld kan voeden, is HAK begonnen met de overschakeling naar volledig biologisch. In 2027 is biologisch de standaard voor alle groenten en peulvruchten van HAK van Nederlandse bodem. Het is een enorme uitdaging waar HAK alle ketenpartners in wil betrekken. Vandaag stellen ze een eerste Proefboerderij open die als katalysator moet dienen voor de hele AGF-sector.
Johannes Straver en Joachim Nieuwhoff
"We gaan het gewoon realiseren", zegt Joachim Nieuwhoff, directeur Inkoop en Landbouw bij HAK. Dat ze deze stap nemen, hoort bij de roots van het bedrijf, gelegd door de familie Hak. Hoewel het bedrijf niet meer in handen is van de familie, heeft deze hun gedachtegoed in het DNA van het bedrijf achtergelaten. "Leven uit afhankelijkheid", dat motto van de familie hangt op het hoofdkantoor en herinnert ons eraan dat het bestaansrecht van het bedrijf ligt in "wat de natuur ons geeft", legt Joachim uit. "Zorgen voor de natuur, dat is voor HAK heel belangrijk."
Dat geldt evenzo voor samenwerken met telers. De HAK-Proefboerderij ligt op het land van de familie Straver, waar het bedrijf al sinds begin jaren 90 mee samenwerkt. Joachim: "HAK blijft weg bij handel. We moeten zeer planmatig te werk gaan voor de verwerking van de oogst en dat vergt nauwe afstemming en samenwerking met telers."
Innovatieve samenwerking
Straver Biologisch is de eerste teler die op deze nieuwe manier gaat samenwerken met HAK. HAK investeert niet alleen in de opbrengst, maar ook in de oogstkosten, de proeven en de faciliteiten die Straver beschikbaar stelt om van het teeltbedrijf een open leerlocatie te maken. Op die manier is er veel meer ruimte voor experimenten en voor het open delen van de gezamenlijke lessen waar de hele keten van kan profiteren. HAK en Straver hopen dat deze nieuwe manier van samenwerken gaat leiden tot een versnelling van duurzame innovaties in de landbouw.
"Open samenwerking is de katalysator voor duurzame, lokale teelt"
5 HAK-Proefboerderijen in 2027
Het is de bedoeling dat er in 2027 vijf HAK Proefboerderijen zijn in Nederland. Op die plekken kunnen relevante ketenpartijen - zoals telers, verwerkers, supermarktorganisaties en beleidsmakers - langskomen om kennis te maken met de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van duurzame en innovatieve landbouw. Daarnaast wil HAK met dit concept ervaring opdoen met een nieuwe, intensievere manier van samenwerken met telers.
Op de HAK-Proefboerderij vinden experimenten plaats op het gebied van duurzame landbouw, robotisering en digitalisering. Dataverzameling staat daarbij centraal. Naast deze experimenten gaat HAK op de Proefboerderij verder met onderzoek naar de lokale en biologische teelt van groente- en peulvruchtensoorten, zoals biologische velderwten, tuinbonen, boerenkool op stronk en rode kool. HAK test hiermee of gewassen die normaal alleen in specifieke regio's worden geteeld ook in andere regio's verbouwd kunnen worden, wat de ervaringen van de teler zijn en of de risico's beter gespreid kunnen worden.
Een proef met biologische teelt velderwtjes moet uitwijzen of de regio geschikt is voor het gewas
Nieuwe generatie
Of biologisch de wereld kan voeden, daar is de wetenschap het nog niet over eens. In de praktijk is de familie Straver ermee begonnen. Ze hebben ervaring met beide manieren van telen, regulier en biologisch. Johannes Straver, de jongste generatie, wil verduurzamen om het bedrijf ook voor de volgende generaties toekomstbestendig te maken. Telen is 'leren meeveren met de natuur,' legt hij uit. Dat gold al voor reguliere teelt, met bio is het nog beter opletten om risico's voor te zijn. Er zijn daarbij vele 'ogen' nodig die meekijken en meedenken. Dat is ook de reden dat ze openstaan voor het concept Proefboerderij.
Grotere schaal
Duurzaam werken en het betaalbaar houden gaan pas werken op grote schaal, is de overtuiging van Straver en HAK. Van de vervangingsstrategie van regulier naar biologisch in de HAK-potjes mag de consument niets merken. Het on the way to Planet Proof-keurmerk zal vervangen worden door het Skal-keurmerk en dat is eigenlijk het enige dat de consument van de omschakeling zal merken. "Ons uitgangspunt is dat de prijs in lijn is met de huidige prijzen", zegt Joachim.
Velderwtjes lijken zich goed te ontwikkelen
De oplossing is om iedereen mee te nemen in deze transitie waarbij ze de biologische teelt willen optimaliseren met hulp van de nieuwste technologieën en het verzamelen van zo veel mogelijk data. Deze nieuwe manier van werken zien zowel Straver als HAK als dé weg vooruit. "Nauwe samenwerking in de keten is onmisbaar in de verdere verduurzaming van de Nederlandse landbouw. Duurzaam telen gaat namelijk pas werken op grote schaal", aldus Joachim. "Alleen zo kunnen we duurzame, biologische voeding toegankelijk en betaalbaar maken voor een grote groep consumenten. De nieuwe manier van samenwerken op de HAK-Proefboerderij biedt ons de kans om écht samen te leren en vooruit te komen met de hele keten. We willen de stok steeds verder vooruit gooien. En blijven testen, leren en implementeren."
Voor meer informatie:
HAK
Hendrik Cornelis Hakstraat 1
4283 KA Giessen
0183 446500
www.hak.nl