Jarenlang verbouwden zijn vader en oom gewassen op bewuste wijze, maar het was Jan die in 2022 besloot dat het nóg beter kon. Hij is samen met vriend en oud-collega Niels Heining aan de slag gegaan, want in zijn eentje boeren leek hem niets. In dit interview dat op de campagnewebsite van 'De mooiste boodschap is bio' verschenen is, lees je hoe de twee jonge boeren met hulp van Jan's vader en oom de omschakeling naar biologische akkerbouw maken. Met dergelijke artikelen kunnen consumenten op een laagdrempelige manier meer te weten komen over biologisch en in dit geval wat er allemaal komt kijken bij omschakeling:
De biologische boerderij van Jan en Niels
Op een grijze ochtend in mei zitten we aan de keukentafel in Brouwershaven. Het ouderlijk huis van Jan kijkt uit over de akkers waar momenteel onder andere wortel, pompoen en ui wordt verbouwd. Door het natte en koele voorjaar moet het meeste nog boven de grond verschijnen. Alleen de ui is net opgekomen. Zelf wonen zowel hij als Niels in naastgelegen dorpen aan weerszijden van de boerderij. "Niels ligt vandaag op het wiedbed," vertelt Jan. Deze zin vraagt, zeker als je het hardop hoort, om enige verduidelijking. Lachend legt de akkerbouwer uit dat ze een machine gebruiken waar je je al liggend voortbeweegt en ondertussen met de hand het onkruid tussen de gewassen weghaalt. Een ergonomische en milieuvriendelijke manier om het veld op te schonen.
Jan en Niels
Tot een jaar geleden werkten Jan en Niels bij Bionext, een organisatie die zich inzet voor de promotie en ondersteuning van biologische landbouw en voeding in Nederland. Daar kwamen ze regelmatig in aanraking met biologische boeren. Ze werkten aan thema's als kringlooplandbouw en het bevorderen van biologische landbouw. Jan had altijd een wens om bio-boer te worden en ging als kleine jongen ook jaarlijks naar de Biobeurs om daar workshops te volgen. "Mijn vader en oom waren al decennialang bezig met verduurzaming."
De uitdagingen van biologische landbouw
Toen Jan ouder werd, ontdekte hij ook de praktische uitdagingen van biologische landbouw, waardoor het een tijd poos heeft geduurd voordat hij besloot het bedrijf om te schakelen. Jan legt uit dat het verwijderen van onkruid een uitdaging is. De kleigrond in Zeeland is geen jonge grond zoals in de Noordoostpolder. Het gebruik van biologische technieken in combinatie met deze kleigrond, maakt het verwijderen van onkruid moeilijker en duurder. "De kleigrond in Zeeland is geen jonge grond zoals in de Noordoostpolder. Een verleden van geïntegreerde teelttechnieken en rotatie van gewassen draagt daar ook nog eens aan bij." De akkerbouwer legt uit dat het verwijderen van onkruid veel tijd en dus geld kost.
De keuze voor biologisch
Maar de passie voor biologisch was doorslaggevend en Jan besloot ervoor te gaan! Het gevoel won, vertelt hij. "Het werk op de boerderij heeft me altijd meer energie en voldoening gegeven dan het andere werk dat ik tegengekomen ben in het leven. Het zijn momenten die je ervaart in zo'n seizoen op de boerderij. Het gevoel van thuiskomen." Daarmee doelt de boer op de bekendheid met het reilen en zeilen op een boerenbedrijf en de routines die het met zich meebrengt. "Het maakt niet zo veel uit hoe veel of hoe hard je werkt. Dit hoort bij me. En daar speelt biologisch een grote rol in."
"Als ik mensen vroeger uit moest leggen dat we gif gebruikten, kon ik geen bevredigend antwoord geven. Dus koos ik met mijn hart voor biologisch", vertelt Jan. "Ik ben veel bezig met de zorgen over het voortbestaan van de aarde en vooral wij als mens op deze planeet. Ik kan niet overzien of biologisch beter is voor de hele wereld, maar ik kan zien dat het voor dit stukje land goed is."
Samenwerken en generaties aan kennis
De omschakeling is een intensief proces waarbij hij veel heeft gehad aan Niels - zijn compagnon. "Ik hou van samenwerken, van gezelligheid en niet van alleen zijn. Niels had wel eens laten vallen dat hij interesse had in het boeren. Toen ik vroeg of hij dit samen met mij wilde doen, antwoordde hij positief." Niels, die geen ervaring had als boer, moest vanaf nul beginnen. Naast hun werk bij Bionext liepen ze stage op biologische bedrijven om voorbereid aan hun plan te beginnen.
Sinds begin dit jaar werken ze beiden fulltime op de boerderij in Brouwershaven. Ook krijgen ze nog veel hulp van Jans vader en oom. "Hoe droog is de grond, wanneer moet je het land op en wanneer juist niet, die kennis delen ze met ons. Zij kennen de omgeving." Maar ook voor mentale steun kan Jan bij zijn oom en vader terecht. "Mijn vader heeft me geleerd dat er meer is dan boer zijn, om een brede blik mee te nemen en een bedrijf te creëren waar iedereen welkom is. En mijn oom heeft me een waardevolle les meegegeven: jezelf niet over de kop werken. Er zijn dingen die morgen ook kunnen. Zo blijf je genieten van alles wat er op de boerderij leeft."
Voor meer informatie: www.demooisteboodschapisbio.nl