Het overzicht van de cijfers van de Franse bio-sector voor 2023, dat op donderdag 13 juni door Agence Bio werd gepresenteerd op een persconferentie in Reims, laat een jaar van stagnatie zien. Aan de consumptiekant blijft de markt redelijk stabiel. Het areaal nam met 2% af, het aantal boeren nam dan weer met 2% toe. De afzet in de horeca blijft nog steeds achteroplopen. Positief is volgens Agence Bio de groei in de directe verkoop, een inflatie die niet zo hard toesloeg in de biologische sector en een opleving van de afzet in het buitenland.
Aandeel bio daalde in 2023 in Frankrijk
In 2023 daalden de uitgaven van Franse huishoudens aan voedsel, de inflatie buiten beschouwing gelaten, met 4,7% tot €180 miljard. Het aandeel van biologisch voedsel daalde van 6% naar 5,6%. Thuisconsumptie is nog steeds veruit de grootste markt, goed voor 91% van de afzet van biologische producten. De consumptie buitenshuis, in kantines of restaurants, vertegenwoordigt slechts 9%.
Directe verkoop trekt de kar
Met uitzondering van supermarkten en hypermarkten, laten alle biologische verkooppunten een groei zien: groenteboeren +4,3% (aandeel van 8%), biologische speciaalzaken +2,2% (aandeel van 28%) en de directe verkoop +8,7% (aandeel van 14%). "27.000 biologische landbouwbedrijven, goed voor 43% van het totaal, doen aan directe verkoop. Dat levert een extra €140 miljoen op", aldus Laure Verdeau, directeur van Agence Bio. Directe verkoop blijft het meest dynamische kanaal voor de thuisconsumptie. In 2023 steeg het aantal verkooppunten met 5%. De verkoop in biologische speciaalzaken steeg met €70 miljoen. Het aantal biologische speciaalzaken (2.826) is wel met 7% gedaald naar het niveau van 2017, maar de totale winkeloppervlakte is gestegen.
Supermarktketens lieten een verdere daling in de waarde van 3,8% optekenen. Dat is €240 miljoen minder dan in 2022. Het is het enige kanaal dat een waardeverlies registreert, voornamelijk door de vermindering van het aantal biologische producten in de 18.000 winkels. De helft van de afzet van bio-producten loopt via de retail.
Kleiner areaal, meer boeren
Vorig jaar nam het biologische boerenbestand met 2% toe. 7% is nieuw, 5% haakte af. Er zijn meer landbouwbedrijven, maar het gemiddelde areaal neemt af: deze aanwas van 2% qua aantal gaat gepaard met een daling van het biologische areaal van 2%. Het Franse bio-areaal nam in 2023 met 54.000 hectare af, voornamelijk door de afname van het areaal voor diervoer (dat 58% uitmaakt van het biologische areaal in Frankrijk) en akkerbouw (aandeel van 27%). "We hebben voedergewassen en veldgewassen verloren, maar er zijn kleinschalige boeren bijgekomen", legde Laure Verdeau uit.
En in het buitenland?
In Duitsland groeide de biologische markt in 2023 met 5% in waarde. De afzet in supermarkten, die hun biologische aanbod hebben gehandhaafd, steeg met 7%. Alle andere kanalen lieten een groei van 2% optekenen, met uitzondering van biologische speciaalzaken, waar de verkoop stagneerde. Het marktaandeel van biologische producten daalde licht van 6,3% in 2022 naar 6,2% in 2023. Het areaal nam met 5% toe ten opzichte van 2022, tot 1,94 miljoen hectare (12% van het landbouwareaal).
In Spanje groeide de biologische markt in 2023 met 6% tot €3 miljard en in Italië met 8% tot €5,5 miljard. In Italië is het bio-aanbod goed voor 3,2% van omzet van voedingsproducten in de retail (vergeleken met 3,3% het jaar daarvoor). Landbouwcijfers voor beide landen zullen op een later tijdstip bekend worden gemaakt.
In Nederland was de biologische markt in 2022 goed voor €1,8 miljard. In 2023 steeg de verkoop van bio-producten in de retail met 14% ten opzichte van 2022, maar het is nog niet bekend hoe de biologische markt zich als geheel heeft ontwikkeld in 2023. Het biologische areaal is in Nederland met 8% toegenomen tot ongeveer 89.200 hectare in 2023. Er waren 2001 bio-landbouwers, 3% meer dan in 2022.
In België steeg de biologische markt met 21% tot €1,153 miljard in 2023. Deze stijging is voornamelijk te wijten aan de inflatie, maar ook aan de toename van de afzet in Vlaanderen. De Vlaamse biologische markt was goed voor bijna €549 miljoen (aandeel van 48%), de Waalse voor €457 miljoen (aandeel van bijna 39%; +10%) en Brussel voor €146,9 miljoen (aandeel van 13%). Men mag niet vergeten dat de lonen in België geïndexeerd worden met de inflatie. Het biologische marktaandeel in België steeg in 2023 met 0,3 procentpunt tot 4% in 2023. In Wallonië, waar zich in 2022 maar liefst 90% van het Belgische biologische areaal bevond, daalde het areaal in 2023 met 1%. Dit landsdeel zag ook 10 boeren wegvallen.
In het Verenigd Koninkrijk groeide de biologische markt in 2023 met 2% tot €3,65 miljard. De toename is te danken aan een stijging van 3% van de supermarktverkoop, gekoppeld aan de inflatie. De afzet in de retail is goed voor een marktaandeel van 62%, thuisbezorging voor 16,6% en groenteboeren voor 15%. In 2023 besloeg het bio-areaal in het VK 497.900 hectare (-2%). Er waren 3.416 bio-boeren. 60% van het areaal bevond zich in Engeland. De bio-landbouw vertegenwoordigde 3% van het landbouwareaal in het Verenigd Koninkrijk in 2023.
Tot slot groeide de biologische markt in de Verenigde Staten met 4% tot €57,7 miljard. In tien jaar tijd is de markt er meer dan verdubbeld. In 2023 is de marktgroei te danken aan inflatie, maar ook aan een toename van de verkochte volumes. In 2023 hadden groenten en fruit een aandeel van 32% van de bio-markt (biologische groenten en fruit waren goed voor 15% van de totale AGF-markt), kruidenierswaren een aandeel van 24%, dranken 15% en zuivelproducten 13%.
Voor meer informatie:
Agence Bio
agencebio.org