"We telen al biologisch sinds 1994, toen we op zoek waren naar een niche op de markt voor ons nieuwe bedrijf met uitsluitend kruiden in potten en biologische tuinbouw op deze schaal nog vrij zeldzaam was. Daarom zijn we bijna een biologische veteraan," begint Tanja Dworschak van Bioland KräuterGut Dworschak-Fleischmann in Neurenberg. "Nadat we met onze powergrassen de Eat Healthy Award 2015 in de categorie sappen en smoothies hadden gewonnen, kwamen steeds meer veganisten naar ons teeltbedrijf, vooral vanwege het vermeende vitamine B12-gehalte van de gerst."
"Na veel gesprekken over het onderwerp veganisme, waar ik me nog nooit mee bezig had gehouden, begon ik na te denken over plantenmest. Destijds was die voornamelijk van dierlijke oorsprong. Om een eerlijk product te maken voor deze zich ontwikkelende trend, begonnen we te experimenteren met veganistische meststoffen. Dit was in het begin erg spannend en vaak zenuwslopend, omdat het heel anders reageert en ook geen stikstofdepoteffect heeft zoals bijvoorbeeld hoornschaafsel."
240 variëteiten
Het bedrijf teelt in totaal zo'n 240 soorten biologische veganistische kruiden. "De variëteit stamt uit de begintijd, toen we het enige bedrijf waren dat aan bijna alle biologische groothandelaren in heel Duitsland kon leveren. Om de vrachtkosten te optimaliseren, moesten we een breed assortiment aanbieden, omdat de verkoop van zogenaamde fastmovers zoals basilicum, bieslook, peterselie en andere variëteiten niet zo hoog was en elke extra doos op de pallet de vrachtkosten per pot verlaagde. Tegenwoordig komen er voortdurend trendy soorten bij, zoals kaasjeskruid voor veganisten, en sommige verdwijnen bijna, zoals stevia, het zoete kruid. Als mijn medewerkers of ik ergens iets zien dat mooi of lekker is, proberen we het uit," zegt Dworschak.
Deze grote selectie kruiden moet zorgvuldig worden overwogen en goed worden gepland. "Jarenlang hadden we bijna het hele jaar door een breed assortiment beschikbaar. Nu hebben we veel alleen seizoensgebonden of op aanvraag. Lievevrouwebedstro met Kerst? Daar is niemand in geïnteresseerd. We richten ons nu op de kruiden die klanten willen. In het nieuwe gedeelte van het bedrijf hebben we de gewassen met vergelijkbare teeltperioden en vereisten gegroepeerd, d.w.z. basilicum, Italiaanse kruiden, dille en koriander. In het kleinere oude gebouw hebben we aparte afdelingen voor de gladde en krullende peterselie, de munt en onze exoten, die we zelf vermeerderen. Hierdoor kunnen we de temperatuur of het licht aanpassen aan de respectievelijke omstandigheden en behoeften zonder de andere gewassen te storen."
Duurzaamheid als aandachtspunt bij biologische teelt
Volgens Dworschak is duurzaamheid ook een topprioriteit. "Duurzaamheid is altijd belangrijk geweest voor de biologische landbouw. Het behoud van waterbronnen en het vermijden van landafdekking zijn hier volledig onderdeel van. Het feit dat industrie, handel, landbouw, woningbouw, lokale recreatie en nivellering vechten om elke vierkante meter in de gemeenten Neurenberg, Fürth en Erlangen heeft het ons ook moeilijk gemaakt," merkt ze op. "Het is hier waarschijnlijker om de jackpot te winnen dan om je bedrijf te kunnen consolideren en uitbreiden door grond te kopen. Daarom is mijn vader toen creatief geworden en hebben we in 2010 de eerste dubbeldekspoging gedaan in een compartiment van de oude, 3,20 meter hoge Venlokas. In 2015 bouwden we vervolgens het nieuwe gebouw van 7.200 m² met 13.000 m² teeltruimte."
"We moeten onszelf niet voor de gek houden: de Duitse kassenteelt is energie-intensief," merkt ze op. "Maar zelfs toen de gasprijzen nog gunstig waren, hechtten we veel belang aan een goede isolatie van het nieuwe gebouw met twee verdiepingen. Het tweede teeltniveau vergroot niet alleen het teeltoppervlak, maar verbetert ook het verticale warmtegebruik. De lichtbehoefte is ook geoptimaliseerd voor het gewasbeheer: De zaailingen hebben in het begin slechts een zwakke lichtprikkel nodig en verhuizen pas naar de bovenste verdieping als de bladeren zich hebben ontwikkeld."
Vooral nu de zomers heter worden, loont dit de moeite. "De tere zaailingen hebben geen extra schaduw nodig en de potten drogen minder snel uit. Onder deze omstandigheden is de gecombineerde opwekking van warmte en elektriciteit van onze eigen energiecentrale nog zinvoller. Bij jaarrond productie - vooral in het donkere seizoen - moeten we voor kunstlicht zorgen en hebben we ook een verwarmingsbehoefte voor de warmteminnende basilicum, maar we dekken dit voor een groot deel en zelfs op koude winterdagen zonder extra energie-input voor de ketel, maar puur met de afvalwarmte van de elektriciteitsproductie."
"De dubbeldekse productie, zoals we die al bijna tien jaar doen voor biologische potplanten, is in mijn ogen nog steeds uniek en is bijna het optimum in termen van duurzaamheid, efficiëntie en biologische normen onder de gegeven omstandigheden. Niettemin hebben we nu ervaring opgedaan met deze manier van telen en zouden we met de kennis van nu mogelijk een kas anders, beter, plannen," zegt Dworschak. "Maar duurzame investeringen in de toekomst zijn altijd iets voor de lange termijn. Wat tien tot vijftien jaar geleden state-of-the-art was op het gebied van duurzaamheid, is nu bijna verouderd. Omgekeerd waren andere technologieën die vandaag de dag misschien beter zijn, op het moment van planning nog niet volwassen genoeg." De bouw van een logistieke hal stroomopwaarts is echter nog steeds gepland voor dit jaar, omdat ze nu hun capaciteitslimieten hebben bereikt door het toegenomen productievolume in het magazijn.
Met de tijd meegaan
"Een belangrijk aandachtspunt voor ons is de verdere vermindering van veen in het potgrondsubstraat. We blijven graag experimenteren op dit gebied en zijn een praktische partner voor onderzoek om de toepasbaarheid van organische veenvervangers te beoordelen," zegt Dworschak, die ook geïnteresseerd is in het onderwerp kunstmatige intelligentie. "Ik vertrouw sterk op mijn tuinbouwexpertise en de ervaring van mijn medewerkers, maar ik zie ook duidelijke toepassingsscenario's voor onze productie op de middellange tot lange termijn, waar we zeker nog meer efficiëntiepotentieel kunnen ontsluiten en dingen gemakkelijker kunnen maken voor onze bestaande activiteiten door middel van algoritmen en betere digitale procesbewaking."
"Wat het kruidenassortiment betreft, houd ik de vinger aan de pols", besluit ze. "We staan open voor nieuwe trends en zijn altijd blij om betrokken te raken bij testen voor onze klanten, die we gemakkelijk kunnen opschalen als er voldoende interesse en succes is."
Voor meer informatie:
Tanja Dworschak
Bioland KräuterGut Dworschak-Fleischmann
Kraftshofer Hauptstraße 265
90427 Neurenberg / Kraftshof, Duitsland
Tel.: +49 (0)911 93 64 761
[email protected]
www.kraeutergut.de