"In de zomer van 2023 werd mij door de eigenaar ingefluisterd dat hij het land wilde verkopen", vertelt Wytze Nauta, kleine natuurboer in de Eempolder bij Soest. Dit was een kans om zijn droom te verwezenlijken, 4-5 koeien melken van oud Hollandse rassen en daarvan de producten verkopen in de buurt, Amersfoort en Soest. Hij vroeg Land van Ons het land voor hem aan te kopen en zij gingen daar op in. Maar Wytze kwam van een koude kermis thuis, het land gaat naar de buurman.
Wytze met de koeien.
"Dit slaat echt helemaal nergens op. Hoe bedenk je zoiets? Ik loop al drie maanden hoofdschuddend rond, ik kan er gewoon niet bij dat dit mij overkomt en dan ook nog door een organisatie waarmee je je verbonden voelt. Dat komt heel hard aan", aldus Wytze. Hij gunt het aan zijn buurman, mensen die hij al zijn halve leven goed kent. "Maar je vraagt als boer niet iemand om land voor je te kopen om het vervolgens aan je buurman te verhuren." De voorzitter van Land van Ons kwam bij hem langs om er over te praten. Het enige wat Wytze te horen kreeg was een schamel 'sorry' en daarmee was de kous af.
Land van Ons is een coöperatie waar leden geld in steken om land te kopen en er dan voor te zorgen dat daar naast biologische landbouw ook meer biodiversiteit ontstaat. En zij willen dat er ook geen zware machines meer op het land komen en de producten lokaal verkopen. Al deze zaken wilde Wytze juist ook. "Ik zag het al voor mij, mijn koeien daar melken aan de wagen en verse melk uitdelen aan voorbij komende fietsers. Het land wordt namelijk doorkruist door een fietsroute en met mooi weer is het er hartstikke druk. Maar het gaat allemaal niet gebeuren. Het feestje wat het had kunnen worden voor Land van Ons gaat dus ook niet door."
Nauta is nu genoodzaakt om te stoppen met zijn boerderij. "Twee-drie koeien is gewoon te klein, het is hier geen India he, je moet wel een beetje massa hebben." Vijftig liter per dag was het doel en dat omzetten in 100 euro, 365 dagen lang. Daarvan yoghurt, kefir en kaas maken en dat verkopen in de stad, de eerste afhaalplekken liepen al goed. Maar dat is nu voorbij. De vier koeien Janke, Mabel, Riekje en Berber (respectievelijk Fries Hollands, Blaarkop, Lakenvelder en Fries Roodbont) moesten droog, twee zijn inmiddels al weg. Dat doet wel even pijn, ik had ze al 5 jaar", zegt Wytze. "Vooral de zorgmensen zijn erg gehecht aan deze dieren. Deze mensen hebben veelal geen vertrouwen meer in andere mensen, bij mij voelen zij zich veilig. Maar dit bevestigd ook weer hun beeld van de buitenwereld."
Met Land van Ons had Nauta gedacht ook wat meer ruggensteun richting de gemeente te krijgen. Net als bij de Herenboeren in Soest, die hebben ook voor hun plek de bestemming kunnen laten aanpassen. De gemeente Soest blijft echter maar moeite hebben met mijn plek. Er mag niks hier in de polder, en daar durft Land van Ons ook niet een lans voor te breken?"
Zo is er dus een kleine bio-boer aan de kant gezet en een grotere wordt groter, het product gaat naar Campina, en de klanten van de Eemweide in Soest en Amersfoort mogen weer naar de supermarkt. Wytze vraagt zich ook af wat de leden van Land van Ons hier nu van vinden. "Die kunnen hier toch niet achter staan? De voorzitter van Land van Ons heeft mij gezegd dat dit nu de procedure is. Iemand die weet dat er ergens land te koop is en hen vraagt om dat land te kopen, is niet per se de pachter. Zij willen zich namelijk niet vastleggen. Ik werd bedankt voor de tip en zij wensten mij veel geluk met het vinden van meer land voor mijn koetjes. Op deze manier zal er toch niemand meer Land van Ons vragen om land te kopen? Het is om gek van te worden zo'n club, en weet je, wat de voorzitter mij ook vertelde, dat hij helemaal niks wist van de landbouw! Ja echt, helemaal niks! Ik denk dan; blijf dan alstublieft ook helemaal weg van die landbouw, bemoei je er niet mee. Zet anders een bio-boer aan het roer, iemand die weet hoe de boerenwereld werkt. Het is van de zotten. Bizar. Ik hoop dat de leden zich roeren in de komende ALV en dit recht gaan zetten. Van dit bestuur hoef ik niks meer te verwachten."
Reactie Land van Ons
De Biojournaal-redactie vroeg Land van Ons om een reactie op dit verhaal. Die luidt als volgt: "We vinden het bijzonder spijtig dat Wytze Nauta teleurgesteld is. Kennelijk hebben we onvoldoende vanaf het begin duidelijk gemaakt dat een selectieproces onderdeel zou zijn van de zoektocht naar een pachter voor ons nieuwe perceel. We zijn een coöperatie van meer dan 27.000 deelnemers, gehouden aan een transparante procesvoering en een verantwoording daarvan. Een selectieproces voor een pachter is daar onderdeel van. We betreuren het dat we als organisatie niet aan de verwachtingen van Wytze hebben kunnen voldoen. We zijn een jonge organisatie, trekken hier lessen uit voor de toekomst en zullen onze interne procedures erop aanpassen. Tegelijkertijd hebben we het volste vertrouwen dat we samen met de gekozen pachters de biodiversiteit op ons nieuwe perceel Soest gaan herstellen."
Voor meer informatie:
Wytze Nauta
[email protected]