Het is een bijzonder gezicht: de mobiele kippenkar op de boerderij van Erik-Jan van den Brink en zijn gezin in Nistelrode (Brabant). In zo’n kippenkar zitten 249 (247 hennen en 2 hanen) “echte geluksvogels” zoals hij ze noemt. Erik-Jan, voorheen mede-eigenaar en directeur van Udea/Ekoplaza en momenteel actief bij Biohuis en bestuurslid van Bionext, is één van de oprichters van het merk GeluksVogel. Dit staat voor een biologische manier van pluimveehouden in mobiele kippenkarren, gericht op dierwelzijn, waarbij de dieren op een zo natuurlijk mogelijke wijze leven. Binnen dit merk worden ook de haantjes grootgebracht tot vleeshaan, zo heeft de haan ook een functie.
Het beste eitje van de klas
Er is de ambitie om vooruitstrevend te zijn en de biologische pluimveesector naar een hoger niveau te tillen. Daarom richtte Erik-Jan 5 jaar geleden samen met zijn gezin, biologisch pluimveehouder van het eerste uur Poppe Braam, en Rico en Stijn van WijKamp Farming Solutions de GeluksVogel op. Binnen dit merk streven ze naar (h)eerlijke eitjes en vleesproducten met een transparant verhaal. “We willen het beste eitje van de klas zijn”, aldus Erik-Jan.
“In Duitsland was de mobiele kippenkar reeds een succes. In Nederland was er slechts eentje. Maar met het bestaande type kar was het niet prettig werken. Ons eerste doel was de ontwikkeling van een verbeterde versie van de kar, goed voor zowel kip als pluimveehoud(st)er.” WijKamp ontwierp en produceerde dit nieuwe model.
Erik-Jan vervolgt: “Bovendien wilden we het probleem met de haantjes oplossen. Daarom wordt bij de GeluksVogel voor iedere hen die een ei legt ook een haan grootgebracht. Onze mobiele kippenkar verzetten we eens per week. Dit zorgt direct voor bio-bemesting van de grond. We willen te allen tijde een groene uitloop voor de dieren. De kip is een graasdier. Ze eet veel groen, insecten en wormpjes uit de bodem. Verder krijgen de kippen biologisch voer van Reudink. Zo streven we naar de meest optimale vorm van pluimveehouderij.” En dat loopt goed. Inmiddels is de 100e kar verkocht.
De kippenkar met moederdieren.
De GeluksVogel in vogelvlucht
De GeluksVogel richt zich op bio-boeren die kippen als nevenactiviteit willen houden. Ook degenen die al een kippenkar hebben kunnen zich aansluiten bij het merk. Inmiddels zijn er 10 GeluksVogel-boeren. “De een doet het vanuit de biologische principes en de ander voor de hobby. Maar uiteraard wil je er ook een goede boterham aan verdienen”, vertelt Erik-Jan. De WijKamp kippenkar is zelfvoorzienend en veelal computergestuurd op basis van zonne-energie. Er zit zelfs een kleine eierband in. En er is een hydraulische mestband. De wekelijkse werkzaamheden zijn het verzetten van de kar, het afdraaien van de mestband en het aanvullen van voer en water. Wel haal je iedere dag de eitjes eruit en controleer je de koppel. “Maar vergis je niet, ook deze manier van kippen houden is echt een vak dat je moet leren.” GeluksVogel-ondernemers worden via Kipcompas begeleid door pluimveedierenarts Vera Bavink van Fair Poultry.
De uitloop-tent
En hoe zit het met de taakverdeling?
Erik-Jan heeft een legkippenkar en een aparte kar voor de ouderdieren. Poppe houdt zich bezig met het afmesten van de hanen in een daarvoor bestemde ‘hanenkar’. De mobiele kippenkarren worden door WijKamp, ook in Nistelrode, gemaakt. Daar bevindt zich tevens het eierpakstation waar 2 keer per week de eieren worden ingepakt. De GeluksVogel-boeren brengen hun eieren daar of bij speciale afleverpunten. De eieren en ook de vleesproducten worden voornamelijk via Ekoplaza verkocht. Het verpakken, de afzet, facturatie en marketing wordt door de GeluksVogel verzorgd.
GeluksVogel-eieren in het pakstation van WijKamp.
Bij de GeluksVogel heeft men oog voor duurzaamheid en de kringloopgedachte. Zo beschikt iedere kippenkar over zonnepanelen. De eierdoosjes met bijbehorende wikkels zijn gemaakt van 100% biologisch, recyclebaar materiaal. Er zit statiegeld op de doosjes en de wikkel kan als ansichtkaart worden gebruikt. Afgekeurde eieren worden gebruikt om kunst van te maken.
Een pilot met dubbeldoelkippen
Intussen zitten de initiatiefnemers niet stil. In een 2e project staat de dubbeldoelkip centraal. “We hadden al snel door dat de kippen waarmee we werken, zijn (op)gefokt voor een hoge productie. Deze kip loopt daarom ook figuurlijk op haar tenen. Ze is gevoeliger, agressiever waarmee het risico op pikkerij toeneemt. Daarnaast zagen we veel borstbeenbreuken”, licht Erik-Jan toe. In een studiegroep over dubbeldoelkippen waar naast boeren o.a. veeartsen, universiteiten en voerleveranciers (waaronder Reudink) aan deelnemen, bespraken ze het idee om eigen biologische moederdieren te houden en de opfok van dubbeldoel leghennen en hanen.
Erik-Jan met de dubbeldoelkippen.
“De eerste pilots met aangekochte Sasso Silver kippen gaven positieve resultaten met een legpercentage van 80%, een betere vleeskwaliteit én verbeterde diergezondheid. Zo dragen we bij aan een oplossing voor de haantjes.” Bij de GeluksVogel gaan ze daarom iedere maand 600 dubbeldoelkip kuikens uitbroeden en grootbrengen tot eigen biologische vlees- en legkippen. Zowel de hennen als de hanen worden aangehouden. De kuikens blijven tot 8 weken bij Erik-Jan. Vervolgens worden de hennen verkocht voor de mobiele kippenkarren en aan andere klanten. De haantjes worden bij Poppe afgemest tot 16-17 weken waarna ze naar de slacht gaan. De GeluksVogel loopt wat dit betreft voor op de bio-wetgeving waarin dit nog niet verplicht is.
Erik-Jan en Jos Fransen bij de kippenkar.
Toekomstmuziek
“Uiteindelijk willen we rustiger voeren, de voerkosten verlagen met behoud van een goed rendement voor de boer. Dierwelzijn staat op de eerste plaats, het financiële aspect komt pas daarna. We willen blijven ontwikkelen en onderzoeken om de bio-pluimveesector in Nederland naar een hoger niveau te tillen. Daarbij streven we naar regionaal voeren zonder soja uit de derde wereld. Daarover, en over de mogelijkheid een dubbeldoelkip voer te ontwikkelen, spar ik ook met onze pluimveespecialist van Reudink, Jos Fransen.”
Bron: Reudink