Moeten er in de winter wel tomaten zijn? Die vraag stelt bioteler Koen Wyers in een stuk op zijn eigen website dat ook is overgenomen in de Vlaamse krant De Standaard. De teler schrijft in reactie op de actualiteit over leegstaande kassen en hoge energieprijzen het onderstaande.
'Hun grond is dood'
"Onze jarenlange verslaving aan goedkope fossiele brandstoffen heeft ervoor gezorgd dat er in België en Nederland veel energie-intensieve groenten worden geteeld. De tomatentelers zien geen andere optie dan hun teelt stil te leggen omdat de kosten stijgen en de supermarkten geen hogere prijzen willen betalen.
Omdat de hydrocultuurteelt van deze zomergroenten specifieke infrastructuur (substraat, goten, verwarmingsbuizen, verlichting) vereist en de bodem in dergelijke serres totaal dood is kunnen deze telers niet overschakelen op groenten die minder warmte nodig hebben zoals sla en spinazie. Het is dus een ietwat contradictorische vaststelling dat de serrebedrijven die de voorbije jaren door onze landbouwministers bejubeld werden omwille van hun innovatie, duurzaamheid en rentabiliteit nu zo inflexibel en vastgeroest blijken dat er gewoon geen groenten meer geteeld kunnen worden."
Lobby voor fossiel
De bioteler hekelt de lobby van belangenbehartiger Boerenbond die de overheid oproept soepeler om te gaan met stookolieketels in crisistijd en ook te komen met subsidies voor telers die op gas draaien.
Waarvoor dient die mogelijke steun, stelt Koen vervolgens de vraag. "Om gedurende heel de winter tomaten te kunnen kweken, ze warm te houden bij een graad of 18, ze enkele uren te kunnen belichten en dat allemaal in een glazen constructie van enkel glas waarvan de EPC (energieprestatiecoëfficiënt) onberekenbaar slecht is.
Het probleem is dat de supermarkten zeggen dat de consument ook in de winter tomaten wil, de consument koopt ze omdat de supermarkten ze blijven aanbieden aan spotprijzen. Een vicieuze cirkel. Een mogelijke stap richting een oplossing ligt in de handen van de supermarkten. Zij hebben de macht om dingen te veranderen. Als zij de tomaten aan reële prijzen aanbieden waar alle kosten in verrekend zitten (een eerlijk loon voor de teler en voor alle plukkers, de compensatie van milieuvervuiling door transport, CO₂-uitstoot, productie van kunstmest en grondwatervervuiling…) zullen de tomaten duurder worden en zal de consument minder geneigd zijn ze te kopen. De vraag naar zomergroenten in de winter zal dus dalen en het zal voor de telers winstgevender worden om lokale wintergroenten te telen."
Seizoensgroenten
Zelf heeft de bioteler deze winter zijn kas volstaan met allerlei seizoensgroenten. Hij roept zijn klantenbestand dan ook op hiervoor te kiezen. "Onze serre staat bijna vol en zal ons deze winter verblijden met een grote diversiteit aan groenten. Denk maar aan rammenas, venkel, selder, warmoes, spinazie, veldsla, kervel, cime di rapa, bloemkool, broccolini, rucola, mizuna, mosterdblad, paksoy, Chinese kool, koolrabi, raapjes, radijs… En dan zijn er ook nog de groenten die buiten op het veld tegen een stootje kunnen of in de koelcel bewaard worden. De diversiteit aan groenten waar we in ons klimaat tijdens de winter van kunnen genieten is enorm."
Bron: Groenlof