Het gesloten marktcircuit van Biologisch-Dynamisch producent, handelaar, winkelier en consument staat op het punt [1990] doorbroken te worden. De vraag naar producten uit de biologische landbouw wordt groter. De reguliere handel is belangstelling gaan tonen. Niet iedereen is daar even blij mee. Men stelt zich de vraag of een eventuele vrijemarkteconomie de boeren niet zal aanzetten slechts aan de minimumeisen van de Vereniging ter bevordering van de BD-landbouw (de licentieverstrekker van de labels Biodyn en Demeter) te voldoen. Anderzijds kan men zich de vraag stellen of een grote hoeveelheid "minder slecht" niet beter is dan een kleine hoeveelheid "goed".
De heer Koos Bakker, oprichter van de nu 6 jaar bestaande groothandel in BD groente en fruit Odin zegt daarover: "Ik vrees ook dat de onduidelijkheid zal toenemen. Het aanbod van echte BD producten kan eenvoudigweg niet ineens enorm stijgen. Overschakeling naar biologische of biologisch dynamische teelt kost tijd. Het risico dat door een plotseling stijgende vraag een aantal slimme handelaren met allerlei niet echt bestaande groene merken en labels op deze trend inspelen is duidelijk aanwezig."
Koos Bakker van Odin bij producten uit Italië
"De echte BD-producten zijn herkenbaar aan 2 labels het Biodyn label, dat gevoerd wordt op producten van telers in omschakeling; dat wil zeggen dat zij zich minimaal 1 jaar met BD teelt bezighouden en het Demeter label van boeren die dit al langer dan 5 jaar doen. In tegenstelling tot de beide andere handelaren in BD producten in Nederland: Proserpina en Bloemberg heeft Odin het vrije handelsprincipe. De telers hebben geen leverplicht, zoals bij Proserpina of meldingsplicht zoals bij Bloemberg. In onderling overleg wordt er wel een teeltplan gemaakt. Odin heeft een vijftigtal vaste toeleveranciers van lokale producten. Ongeveer 30% wordt geïmporteerd. Binnen Nederland levert Odin aan ongeveer 200 voedingswinkels en grossiers. Veel wordt geëxporteerd en gereëxporteerd. Koos Bakker gelooft niet in een veilingsysteem, zoals dit in Breda in voorbereiding is. Het veilingsysteem kan nooit garanderen dat de BD boer ook daadwerkelijk een goede prijs voor zijn producten krijgt. Ons beleid is echt afgesteld op het welzijn van de boeren."
Nederlandse BD-paprika's bij Odin
Hij verwacht dat de consumptie van producten uit duurzame landbouw de komende jaren wel zal toenemen. "Uit een onderzoek is gebleken dat de afnemers van onze producten op dit moment ook op andere gebieden tot de groep trendsetters behoren. Op dit moment is het marktaandeel van BD-groenten en -fruit bijna één procent, ik vermoed dat dit vertienvoudigd kan worden."
De biologische bloemkool doet in uiterlijk en schapleven niet onder voor de andere bloemkool
Deze vorm van landbouw is volgens de heer Bakker zeker geen luxe verschijnsel. In de Oostbloklanden worden de mogelijkheden ook volop onderzocht. "Het gesloten ecologisch systeem van de landbouw en veeteelt op bedrijfsniveau zoals de BD die voorstaat zou ook voor de derde wereld een oplossing kunnen bieden. Ze zouden minder afhankelijk zijn van andere landen doordat import van bestrijdingsmiddelen en kunstmest niet meer nodig is, bovendien wordt op deze manier erosie van de bodem tegengegaan."
De BD groenten en fruit doen ook bij Proserpina niet onder voor de traditionele
De heer Henk Jansen van Proserpina constateert ook dat de reguliere handel steeds meer interesse toont. "De distributie is daar nog niet op afgestemd", zegt hij. "Van een echte doorbraak kan men nog niet spreken." In Engeland bij de supermarktketen Safeways vindt men BD producten naast de andere op de schappen. Men gaat er hier vanuit dat de consument de keuze moet hebben. In Nederland heeft de Torro-groep ook de eerste stap gezet in deze richting. Maar Henk Janssen ziet voor zijn producten meer toekomst in de gewone groentespeciaalzaken. "Het BD product zou door de groentespecialist behandeld en verkocht moeten worden als een merkartikel. Hiervoor moet de detaillist, net als bij alle andere merkartikelen op de hoogte zijn van wat hij verkoopt en hoe het prijsverschil tot stand is gekomen. Uiteindelijk is het bestedingspercentage van groente en fruit op het totale huishoudbudget bijzonder klein. Zo enorm ingrijpend zou een verhoging van zo'n 15 à 20% op dit bedrag niet zijn. Onze producten zijn, en dat wordt nog wel eens vergeten, meer dan een reactie op vervuiling alleen. Door de tijd die ze krijgen zich te ontwikkelen en het toegenomen vakmanschap zijn ze veel beter van smaak. Ze zijn zoals de natuur het bedoeld heeft."
Bron: Primeur 08 - Jaargang 04 - 12 januari 1990