"Minister Van der Wal omarmt ons Groenboerenplan en was heel duidelijk: 'Het systeem is op'"

Tholen - Gisterenmiddag is namens duizenden biologische, biodynamische, agro-ecologische en kringloopboeren het Groenboerenplan aan ministers Staghouwer en Van der Wal aangeboden. "Het allerbelangrijkste is dat vooral minister Van der Wal ons plan heeft omarmd. Ze was heel duidelijk in haar bewoording: 'Het systeem is op', zei ze", aldus Bert van Ruitenbeek, die heel blij is met de positieve reactie van de ministers. "We hebben met een brede alliantie, breder dan alleen de bio- en BD-boeren, een stap gezet om aan tafel te komen. Na een hele hoos van boosheid komen wij met een ander geluid. Dit is omarmd door deze politici, nu willen we voor de aanbevelingen aan tafel komen om mee te kunnen praten over een langetermijnvisie voor de landbouw met passende financiële instrumenten en wet- en regelgeving die zorgen dat duurzaam boeren loont. We staan open om onze kennis en ervaringen te delen." 

Bregje Hamelynck van de Federatie van Agro-ecologische Boeren (links) en Bert van Ruitenbeek van Stichting Demeter (rechts) met ministers Van der Wal en Staghouwer.

Bert, directeur Stichting Demeter, nam het initiatief samen met Bregje Hamelynck van de Federatie van Agro-ecologische Boeren. "We hebben het echt samen neergezet en we zijn heel blij dat we met alle ondertekenaars tot een tiental heldere aanbevelingen zijn gekomen en nu een heel breed front kunnen vormen."

Het belang van de bodem
Bij de overhandiging heeft Bert benadrukt de reductie van stikstof belangrijk is, maar dat het gaat om een echte omslag waarin landbouw aan de basis moet komen te staan voor oplossingen voor klimaat, bodem en waterkwaliteit. "Dat betekent geen landbouwgif, geen kunstmest en een grondgebonden veeteelt. Dat is wat de ondertekenaars bindt en onderdeel moet worden van een langetermijnbeleid." Van der Wal sloeg volgens hem vooral heel sterk aan op het verhaal van de bodem. "Het is niet 'no farmers no food', maar 'no soil no food'. Als we uiteindelijk de natuurlijke hulpbronnen niet meer hebben, kunnen we niks meer produceren. Onder vier ogen zei ze tegen me dat het systeem gewoon op is."

Groei van biologisch alleen is niet genoeg
Minister Staghouwer gaf aan dat er een plan komt om biologisch te stimuleren. Bert: "Ik vind dat belangrijk, maar ook een veel te kleine boodschap. Natuurlijk is het goed om biologisch te stimuleren, maar als we over tien jaar 5 of 10% meer biologisch hebben, zijn we er nog lang niet. We moeten naar een robuuste, klimaatneutrale multifunctionele en meer regionale landbouw. Er moet echt een radicale omslag gemaakt worden. Nederland kan daar met z’n dichtbevolkte delta een voortrekkersrol in gaan spelen in de wereld. De landbouw moet dienstbaar zijn voor de hele samenleving. Dan heb je wel echt perspectief nodig waar boeren enthousiast van worden en verantwoordelijkheid worden genomen door alle ketenpartijen. Daar is gisteren hopelijk een belangrijke stap voor gezet."

Reacties online
Op social media is heel veel aandacht voor de overhandiging van het plan. We hebben hieronder het nodige op een rij gezet. 

Beide LNV-ministers deelden zelf na de overhandiging iets over het 10-puntenplan op Twitter: 

Laura Bromet, Tweede Kamerlid GroenLinks, plaatste de volgende tweet:

Er klinken ook kritische geluiden: 

De ministers kregen ook een kratje met 'voedsel met perspectief'.

Snel aan de slag met concrete adviezen
Odin meldt in een bericht op de eigen website dat ze het Groenboerenplan steunen. "Het 10-puntenplan is een mooi en hoopvol initiatief van onder andere leveranciers van onze coöperatie waar wij ons graag achter scharen", zegt Merle Koomans van den Dries, directeur van Odin. "De duizenden boeren die vertegenwoordigd worden door de initiatiefnemers laten al tientallen jaren zien dat een echt duurzame landbouw niet alleen goed is voor biodiversiteit, dierenwelzijn, milieu en het landschap, maar voor iedereen in de keten van boer tot bord. Met elke euro die je aan boodschappen uitgeeft, bepaal je mede hoe de wereld eruit ziet. Laten we daarom samen, boeren, verwerkers, handel en consumenten en alles er omheen, werken aan een gezonde toekomstbestendige landbouw. Door kennis en ervaringen te delen en te zorgen voor transparantie en eerlijke prijsvorming. Wij roepen de ministers op om de concrete adviezen uit het Groenboerenplan zo snel mogelijk over te nemen en de Nederlandse landbouw weer toekomstperspectief te geven."

Op LinkedIn zegt Merle ook nog: "Toen ik zo'n 30 jaar geleden op Warmonderhof zat, zei een bestuurslid van de school tegen mij dat het altijd sterker is om ergens voor te gaan, dan ergens tegen te zijn. Dat is namelijk hele andere energie. Dat heb ik in mijn oren geknoopt en ik doe mijn best... Daarom ben ik ook blij met dit initiatief van duizenden boeren, waaronder ook leveranciers van Odin foodcoop."

Biohuis-bestuurslid Arie van den Berg zegt het volgende over het plan: "Door onze manier van boeren waarbij we samenwerken met de natuur, laten we zien dat er perspectief is."

Bavo van den Idsert, Association Manager bij Organic Processing and Trade Association Europe (OPTA), zegt: "Mooie actie van de agro ecologische en biologische boeren in Nederland. En goed ontvangen door de ministers van stikstof en landbouw: 'Dit is de kant die we op willen.' Boter bij de vis zou ik zeggen en vooral veel geld stoppen in de transitie naar agro-ecologisch en biologisch, inclusief de verkoopstimulering op het schap. Allemaal tekenen!"

Ramon van Huffelen, eigenaar van Natrada, reageert ook: "Dit is waarom ik met mijn biologische groothandel Natrada B.V. al 22 jaar alléén maar bio verkoop. Vanaf mijn 12e werkte mijn moeder in een natuurvoedingswinkel en werden we geitenwollensokken genoemd. Inmiddels ben ik 47 en heb nooit getwijfeld een andere weg in te slaan dan deze. Nog steeds ben ik er heilig van overtuigd dat biologische landbouw een oplossing biedt voor veel problemen."

En Erik Does, CEO Udea: "Goed plan, als consument kun je vandaag al met je vork stemmen bij Ekoplaza, Foodmarqt en andere bio-specialisten. Pak de toekomst nu zelf in handen, be a changemaker."

Bregje Hamelynck geeft wat extra toelichting aan de ministers.

Boeren zijn vooral slachtoffer van huidig systeem
Triodos Bank schreef naar aanleiding van de overhandiging van het Groenboerenplan een open brief aan de boeren van Nederland en roept op om het plan te steunen. In de brief staat onder meer dat de boeren die klem zitten in een failliet landbouwmodel niet het probleem zijn. "Ze zijn vooral slachtoffer van het huidige systeem. En onderdeel van de oplossing. Het gezonde en veerkrachtige voedselsysteem van de toekomst is er namelijk al. Het wenkend perspectief waar op dit moment veel vraag naar is, bestaat al. Vele boeren zijn hier al onderdeel van. We zien dit elke dag terug bij de boeren, biologische winkels en andere spelers in de voedselketen die we sinds onze oprichting in 1980 financieren." De bank benadrukt dat ze met een speciaal omschakelkrediet klaar staan voor boeren die de overstap willen maken naar bio-landbouw en roept op om gezamenlijk te werken aan een sociaal en ecologisch veerkrachtig voedselsysteem, dat boeren in staat stelt gezonde voeding te produceren voor iedereen.

Bertus Buizer geeft aan dat het Groenboerenplan mooi aansluit op zijn pleidooi aan de ministers voor een duidelijke stip aan de horizon: 
"Groenboerenplan sluit mooi aan op mijn pleidooi aan de ministers Christianne van der Wal en Henk Staghouwer voor een duidelijke stip aan de horizon: 'Alle landbouw is uiterlijk in 2050 ecologisch verantwoorde landbouw zoals biologische landbouw en (biologische) regeneratieve landbouw, inclusief natuurinclusieve landbouw en kringlooplandbouw.' Zorg dat de consument meer betaalt voor producten met hogere maatschappelijke kosten en de boer (m/v) meer ontvangt voor ecologisch verantwoorde producten."

Namens het Bio-Vegan Netwerk zegt Joep Peteroff: "Wat betreft Bio-Vegan Netwerk natuurlijk veel meer bio & plantaardig, veel minder (of geen-) vee, veel kleinschalige natuurinclusieve bedrijven & veel meer biodiversiteit en natuur op het land en een fair true price voor de boer. Zo geven wij graag perspectief aan de sector. Het Bio-Vegan Netwerk (Biocyclische-Veganlandbouw) wil graag, als onderdeel van Federatie van Agro-ecologische Boeren, dat zo veel mogelijk mensen het Groenboerenplan ondersteunen."

Het netwerk plaatste ook deze tweet: 

Frank Rozendaal, o.a. marketeer voor mooie merken en goede doelen, zegt: "Mooi! Drie van mijn "boerenklanten" - Aardpeer, samen voor grond, Warmonderhof en Stichting BD Grondbeheer schreven het 'Groenboerenplan' met daarin aanbevelingen aan het kabinet hoe het wél kan. Volgens mij heeft meneer Staghouwer hiermee een mooie basis voor zijn landbouwvisie."

Namens Herenboeren Nederland was boer Fabian van Herenboeren Wenumseveld bij Apeldoorn aanwezig bij het overhandigen van het tien-punten-plan aan de ministers. Op de eigen website heeft Herenboeren Nederland een toelichting geplaatst over de deelname aan het Groenboerenplan. Herenboeren Nederland blijft vooralsnog bewust in de luwte, tot het stof is neergedaald. Wel zoeken ze achter de schermen naar samenwerking met de bestaande en nieuwe partners om hun standpunten en belangen uit te dragen. "De medewerking aan dit tien-punten-plan is daar één van."

Op NU.nl verscheen dit artikel over het Groenboerenplan. 

Bij Omroep Gelderland vertelt BD-boer John Arink waarom hij achter het plan staat en dat hij denkt dat het plan ook zeker kans van slagen heeft in Den Haag. "Ik denk dat de minister heel blij is met een groep boeren die met de minister meedenkt en perspectief ziet voor de landbouw in Nederland." 

Maria van der Heijden reageert namens MVO Nederland. Zij geeft aan dat 2000 duurzame bedrijven achter het Groenboerenplan van 2500 boeren staan. "Wat we minder zien is de roep om een meer integrale oplossing. Het feit dat 2.500 boeren nu met een tienpuntenplan komen voor natuurlijk boeren ondersteunt MVO Nederland van harte. We vertegenwoordigen daarin ook de stem van de 2.000 bedrijven in ons netwerk, waaronder vele toeleveranciers en afnemers van landbouwproducten. Het kan, dat is wat ons netwerk laat zien."

Jan Duijndam bij Dit is de Dag - Arie van den Berg bij Op1
Arie van den Berg zat gisterenavond aan tafel bij Op1. Klik hier om dat gesprek te bekijken. En biologisch-dynamisch melkveehouder Jan Duijndam (van Hoeve Biesland in Delfgauw) zat als ondertekenaar van het plan bij Dit is de Dag. Hij ging in gesprek met gangbaar melkveehouder Alex Datema en akkerbouwer Bertie Steur. 

Klik hier om het Groenboerenplan te lezen.

Ondertekend door:
Biohuis, Caring Farmers, Federatie van Agro-ecologische Boeren (BD-Vereniging, Bio-Tuinders Vereniging, Bio-Vegan Netwerk, CSA Netwerk Nederland, Vereniging Toekomstboeren), Herenboeren Nederland

Ondersteund door:
Bionext, Land & Co, Louis Bolk Instituut, Stichting Aardpeer, Stichting BD-Grondbeheer, Stichting Demeter, Burgercoöperatie Land van Ons, Stichting Lenteland, Stichting Warmonderhof, Transitiecoalitie Voedsel, Triodos Bank

Organisaties en individuen kunnen via deze link hun steun betuigen voor het Groenboerenplan.