Minister Staghouwer (LNV) informeerde de Tweede Kamer op 21 juni in een Kamerbrief over de actuele stand van zaken van de certificering van supermarkten, kleine verkooppunten en speciaalzaken voor de verkoop van onverpakte biologische producten. De start van het toezicht op certificering van individuele verkooppunten werd van 1 februari naar 1 maart jongstleden uitgesteld. Inmiddels is het toezicht gestart en vanaf 1 juli zal worden gehandhaafd. Voor de supermarktketens is de certificeringssystematiek aangepast en vereenvoudigd.
Vereenvoudigde systematiek voor supermarktketens
In de brief staat dat de consultatie van de sector en de vergelijking met omliggende landen geresulteerd hebben in een - voor Nederland - aangepaste - vereenvoudigde - certificeringssystematiek voor supermarktketens. Minister Staghouwer heeft besloten dat supermarktketens een deel van de certificeringsverantwoordelijkheid over kunnend ragen van individuele winkels naar het niveau van hoofdkantoor of distributiecentrum. Wanneer een addendum ondertekend is door de keten, hoeft slechts 30% van de individuele winkels van de keten jaarlijks gecontroleerd te worden. De Europese verordening biedt geen ruimte voor een nog verder verlaging van de controlefrequentie.
1737 aangemelde verkooplocaties
Uit de gesprekken met supermarktketens, die medewerkers van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en Stichting Skal Biocontrole hebben gevoerd, blijkt dat slechts een beperkt deel van de supermarktketens voornemens is om individuele winkels te certificeren, of dat al heeft gedaan. Op 1 juni 2022 waren er 13 winkelketens, 83 zelfstandige winkels en 3 marktkramen aangemeld voor certificering bij Skal, wat neerkomt op 1737 aangemelde verkooplocaties. Hiervan zijn reeds 658 locaties gecertificeerd sinds december 2021.
"Ik ben blij met de toezegging van een aantal supermarktketens die zich laten certificeren: zij zetten hiermee een betekenisvolle stap. Voor de overige supermarktketens en -winkels geldt dat met name uit kostenoverwegingen nu niet voor certificering van individuele verkooppunten wordt gekozen. Dat betekent dus dat zij overgaan tot het uitsluitend verpakt verkopen van biologische producten."
Terughoudendheid teleurstellend
Staghouwer vindt de terughoudendheid van deze supermarkten ronduit teleurstellend. "Het is van groot belang om het aanbod van biologische producten in de winkel te vergroten en juist ook onverpakte producten in de winkels te hebben. Alleen op die manier kunnen we bijdragen aan de Europese ambitie tot het vergroten van het areaal voor biologische productie naar 25% van het landbouwareaal, zoals gesteld in de bij de Green Deal behorende Boer-tot-bord strategie en de Biodiversiteitsstrategie. Verder vind ik het onwenselijk dat álle andere schakels in de biologische keten wél gecertificeerd zijn (en gecontroleerd worden en daarvoor kosten maken) en dat sommige supermarkten een andere keuze maken. Dit strookt niet met het coalitieakkoord, waarin het kabinet een niet-vrijblijvende bijdrage van de hele keten en dus ook supermarkten verwacht in de enorme verduurzamings- en transitieopgaven waarvoor de individuele agrariërs staan. Daarnaast vind ik het belangrijk om afspraken over het verminderen en verduurzamen van verpakkingsmateriaal na te komen. Zo hebben het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel en de Nederlandse supermarkten afgesproken in 2025 twintig procent minder verpakkingsmateriaal in de winkels te gebruiken. Dat maakt de uitkomst des te teleurstellender. Ik hoop dan ook dat alle supermarkten die dat niet van plan zijn zich alsnog laten certificeren. Ik reken op hun medewerking. Alleen samen kunnen we verduurzaming van de keten stimuleren en supermarkten zijn daarin een belangrijke schakel."
Certificering van kleine verkooppunten en speciaalzaken
Voor kleine verkooppunten is na een motie een oplossing gevonden, meldt de minister. "De nieuwe Europese Verordening biedt onder voorwaarden de mogelijkheid kleine verkooppunten, die onverpakt biologische producten produceren, bereiden, opslaan en verkopen, vrij te stellen van de certificeringsplicht. Deze bedrijven moeten zich wel melden bij Skal en verklaren in te stemmen met de voorwaarden. Skal zal steekproefsgewijs controleren of exploitanten inderdaad aan de voorwaarden voldoen."
De resultaten van de quickscan die het Adviescollege Toetsing Regeldruk (ATR) uitvoert zijn vertraagd. De minister verwacht de resultaten van de quickscan naar de hoogte van de regeldruk voor kleine verkooppunten en speciaalzaken in september van dit jaar naar de Tweede Kamer te zenden met een kabinetsreactie.