Bavo van den Idsert, General Secretary bij Organic Processing and Trade Association Europe, en Maarten Molenaar, QESH manager bij DO IT ORGANIC, hebben samen een blog geschreven. Hierin roepen ze leiders van de levensmiddelenindustrie op om de oorlog tegen Oekraïne en het voedselzekerheidsvraagstuk niet als argument te gebruiken om de EU-wetgeving voor verplichte vermindering van landbouwgif en kunstmest op de lange baan te schuiven.
Duurzaamheidswetgeving hinderlijk obstakel voor voedselzekerheid?
Als je in deze dagen het woord 'oorlog' gebruikt, gaan ieders gedachten automatisch uit naar het drama dat zich in Oekraïne voltrekt. Oorlog in Europa na de Tweede Wereldoorlog is realiteit geworden. Het houdt iedereen bezig. Ook de voedingssector wordt - net als de energiesector - stevig geraakt en opgeschud.
Stijgende prijzen door toenemende onzekerheid, de roep om snel onafhankelijk te worden van gasreus en graanschuur Rusland en grote zorg over de effecten op de graanoogsten in Oekraïne. In deze tijd van verwarring en onzekerheid roepen de verenigingen van de levensmiddelenindustrie in heel Europa - maar ook enkele politieke partijen - op om de Green Deal maar even 'on hold' te zetten en de Farm to Fork doelstellingen over boord te gooien. Het zou nu alleen moeten gaan over voedselzekerheid en dan is duurzaamheid kennelijk een hinderlijk obstakel. Halvering van de chemische bestrijdingsmiddelen, terugdringing van kunstmest, minder dierlijke productie en vruchtbare grond omzetten in natuur. Dit alles kan nu even niet, het moet allemaal opzij omdat we de wereld moeten voeden.
Massale volksverhuizing
Het alarmerende nieuws van het laatste IPCC rapport is door de Russische inval in Oekraïne wat ondergesneeuwd. Dit rapport schetst een apocalyptisch beeld, waarbij de toestand in Oekraïne zich mondiaal uitvergroot. In grote delen van de wereld wordt voedselproductie nagenoeg onmogelijk als we de klimaatopwarming in de komende 8 jaar geen halt toe roepen. Het gevolg zal zijn dat de bewoners van onleefbaar geworden gebieden zich massaal gaan verplaatsen naar plekken waar nog wel voedsel, water en economie aanwezig is. In dat opzicht is Oekraïne nog maar een voorproefje van de massale volksverhuizing die oorlog, geweld en honger teweeg brengt.
Zwartste scenario's
Hoe is het zover gekomen met de opwarming van het klimaat? Landbouw en voedselvoorziening is verantwoordelijk voor 34% van de mondiale CO2-uitstoot. Daar is hoofdzakelijk het Westen met haar overconsumptie verantwoordelijk voor. Een snelle transitie van ons landbouw- en voedselsysteem naar klimaatneutraal, duurzaam en gezond kan daarom geen seconde wachten. De oorlog in Oekraïne had voorkomen kunnen worden als de machtsopbouw van dictator Poetin 20 jaar geleden was doorbroken door adequate maatregelen van de Europese Unie en de Verenigde Staten.
Achteraf kijk je een koe in z'n kont, maar voor het landbouw- en voedingsprobleem kunnen we dat al vooraf doen. De zwartste scenario's van de klimaatopwarming zijn bekend en kunnen alleen voorkomen worden als de hele landbouw- en voedingssector de Green Deal en de Farm to Fork strategie omarmt en overtreft. Niet in 2050 CO2-neutraal, maar in 2030. De datum waarop de Europese Unie ook af wil zijn van aardgas en olie uit Rusland. Er is geen tijd te verspillen om de korte termijn belangen van vandaag te dienen, zoals Shell deed met haar inkoop van een goedkoop partijtje olie uit Rusland.
Voedselzekerheid
Vertegenwoordigers en voorlopers in de landbouw- en voedingssector: sta op en neem verantwoordelijkheid. Zweer de verslaving aan kunstmest en pesticiden af, verbeter de bodem en biodiversiteit, halveer de veestapel, betaal de boer een eerlijke prijs en zorg ervoor dat landbouwsubsidies ingezet worden voor duurzame productie. Anders is er over tien tot twintig jaar voor veel mensen op aarde geen enkele voedselzekerheid meer over. Zelfs hier niet.
Auteurs: Bavo van den Idsert, General Secretary bij Organic Processing and Trade Association Europe en Maarten Molenaar, QESH manager bij DO IT ORGANIC.
Deze blog is eerder geplaatst in VMT.