Tholen - Welke actie is nodig vanuit de biologische voedingssector als het gaat om klimaatverandering? Ronald van Marlen benadrukte afgelopen donderdag tijdens de BioBorrel dat het aan de bio-ondernemers en -boeren is om de waarheid te vertellen over klimaat, landbouw en voedsel. "Jullie moeten leiding nemen in het aanpakken van deze klimaatcrisis. Ga je met elkaar verbinden."
'Climate grief dagen'
Ronald is klimaatactivist bij Extinction Rebellion, evenals oprichter en mede-eigenaar van NaNa Bio en adviesbureau Timeli. Hij is al ruim 35 jaar werkzaam in de biologische sector. Aan het begin van zijn betoog vertelde Ronald dat het lid worden van Extinction Rebellion het leven van hem en zijn vrouw heel erg heeft veranderd. Hij besloot tijdens zijn 55ste klimaatpresentatie in 2,5 jaar tijd eens niet de sheets te volgen, maar vooral eerlijk met de aanwezigen te delen hoe hij zich voelt in de hoop hen te raken en aan te zetten tot actie. "Ik zit weer middenin mijn 'climate grief dagen'. De wereld zal nog verder kapot gaan en dit gebeurt voor m'n neus. Het IPCC probeert dit met het rapport naar ons uit te schreeuwen. Vaak krijg ik na mijn presentatie de vraag of ik ook aan nazorg doe."
Ronald van Marlen
"De oplossingen zijn het probleem niet"
De bio-branche moet volgens Ronald vooral 'meer durven'. "Willen we meehuppelen in de rapporten-bladiebla, waarbij het draait om geleidelijkheid. Het probleem benoemen is 1, de oplossing vinden is een ander. Ik zeg altijd: de oplossingen zijn het probleem niet. Wat gaan wij doen? Zitten wachten of met z'n allen onze stem laten horen? Wat dat betreft zit er volgens mij ook veel kracht in natuurvoedingswinkels, zet je poorten open voor de mensen die verandering teweeg kunnen brengen. Geef hen een podium."
Ook benadrukte Ronald dat we het woord biologisch echt in de mond moeten blijven nemen. "Dit woord is al uit veel rapporten verdwenen. Biologisch heeft een markt gekregen met een keurmerk, maar zit vast. We moeten met de agro-ecologische beweging in gesprek, keihard de straat op. De eerste stap is om kunstmest en pesticiden uit te faseren. Ik heb wel wat met die bio-boeren uit de jaren 70. Dit zijn echt niet allemaal idealisten. Landbouw werd getrokken in een systeem van grote bedrijven. Zij kozen er bewust voor om hier niet in mee te willen gaan. De kern is dat je niet iedereen te vriend moet willen houden."
Klimaat-noodtoestand
Ronald benadrukt dat de mens de oorzaak is van de klimaatproblemen. "We hebben in Nederland ondertussen 3 aardes nodig, zoveel verbruiken wij met elkaar. Maar we hebben er maar een... dat gaat dus fout. We zitten in een 'full blown' klimaat-noodtoestand. We misdragen ons en beleven nu de crisis al mee. Ik zie mijn frambozen bijvoorbeeld kapot gaan, met een opbrengst van 30% in plaats van 100%. De aarde gaat kapot en het ecosysteem gaat er aan."
Volgens hem is het aan de bio-ondernemers en -boeren om de waarheid te vertellen over klimaat, landbouw en voedsel. "Jullie moeten leiding nemen over deze crisis. Ga je met elkaar verbinden."
Tussendoor kwamen er nog meer zorgwekkende sheets voorbij, waarin hij onder meer de belangrijkste effecten van de klimaatverandering liet zien - extreme hitte, hevige regens, droogte, branden, oceanen (opwarming, verzuring, zuurstofarm):
Hij liet de toehoorders de Carbon Clock opzoeken op hun telefoon. "Dit toont de tijd die we nog hebben om de wereld te redden: 7 jaar en 108 dagen. Deze klok is voor mijn vrouw en mij heel belangrijk geweest. We schrokken enorm hiervan. We moeten morgen ingrijpen zoals nog nooit gedaan is."
Brief van de toekomst
Volgens Ronald is het in plaats van 'do or die', 'change or die'. "Sigrid Kaag zei dit onlangs ook: 'het is veranderen of sterven'. Ik ben zo trots op die mensen. We moeten heel goed voor elkaar zorgen. Het is belangrijk om je in te leven in wat er gebeurt met de generatie na jou. Dar heb ik een prachtige oefening voor. Wat zou je diegene over 100 jaar vertellen?"
Doe kort je ogen dicht.
Je bent uitgenodigd voor een korte reis naar 100 jaar verder in de tijd.
Je ontmoet iemand en het doet er niet toe hoe, wat en waar die persoon feitelijk is.
Stel je voor dat jij voor die persoon terugblikt op zijn/haar huidige leven.
Verwoordt wat je namens deze persoon wil meegeven aan jou in het nu.
Schrijf die ene zin op en deel die met degene naast jou.
"Overheid onder druk zetten"
Naar aanleiding van een vraag na de presentatie gaf Ronald ook nog zijn mening over True Cost Accounting. "Het businessmodel van gangbaar is om de extra kosten naar de samenleving te duwen. True Cost Accounting is leuk voor feesten en partijen, maar niet 'de magic bullet'. Het gaat om de fundamentele vraag er achter. We moeten het lef hebben om te zeggen: dit doen we als Nederland niet meer. Daarom moeten we het democratisch bestel tot de orde roepen. Want als de overheid je niet kan beschermen, rest je nog maar 1 ding: de overheid permanent onder druk zetten. Het tegengaan van klimaatverandering moet in elk onderdeel van de overheid een thema worden en daarmee veel breder gedragen worden."
Tips voor bio-branche
De tips van Ronald voor de bio-branche tenslotte op een rij:
- Deel de waarheid over klimaat, landbouw en voedsel
- Durf leiding te nemen
- Beperk verdere schade. Voer strijd waar nodig
- Verbind je met andere bewegingen
- Kom in actie tegen ecocide
- Creëer urgentie
Hij liet aan het begin van zijn betoog een filmpje zien dat voor hem precies aangeeft hoe hij zich voelt:
Voor meer informatie:
Ronald van Marlen
Timeli
+31 (0)6 2365 8192
[email protected]
www.timeli.nl