Tholen - Retaildeskundigen en media staan over het algemeen positief tegenover de gisteren aangekondigde fusie tussen PLUS en COOP. De markt vraagt om schaalgrootte en beide formules passen qua organisatiestructuur, beide zijn een coöperatie, goed bij elkaar. Supermarktgeograaf Jeroen van der Weerd is wat kritischer. Inzoomend op lokaal niveau gaat de fusie "ongetwijfeld leiden tot veel dynamiek."
Gebied van COOP en PLUS filialen met veel overlap, bron: Bureau van der Weerd
In 2020 had PLUS 268 winkels, waarvan 13 eigen filialen. De rest wordt gerund door zelfstandige ondernemers. COOP had dat jaar 314 winkels, waarvan 154 eigen filialen. Na de fusie zullen er 550 PLUS-winkels zijn, waarvan ongeveer een kwart eigen filialen. Volgens de directie van PLUS en COOP is er tussen de bestaande filialen bijna geen overlap. De verwachting is dat 30 filialen via natuurlijke weg stoppen. "Iedereen krijgt een plaats in de nieuwe organisatie", aldus Fred Bosch, algemeen directeur COOP.
vlnr: Duncan Hooy (PLUS) en Fred Bosch (COOP)
Supermarktgeograaf Van de Weerd zet daar zijn vraagtekens bij. Zowel qua formule als qua locaties zijn er de nodige knelpunten. Hij was dan ook best verrast door de fusie. "Normaal gesproken worden kleinere formules opgenomen in een grotere, dit gaat om twee gelijkwaardige formules. Dat is wel bijzonder."
Bron: PLUS
Van de Weerd verwacht een stoelendans van formules. "In diverse marktgebieden zijn PLUS en COOP beide actief. Vaak wil men door met de winkel die het grootst is of met de beste locatiekwaliteit. Afhankelijk van de interesse krijgt de vrijkomende locatie een nieuwe functie of wordt aangeboden aan een andere formule. Dat moet dan liefst een formule zijn die eerder complementair is dan concurrerend. Het zal dan geen AH-winkel zijn, verwacht ik."
Een tweede uitdaging is het succesvol omzetten van de kleinere COOP-winkels naar de PLUS-formule. Van de Weerd: "Als je de concepten van COOP en PLUS naast elkaar legt, zit daar qua propositionering in het supermarktlandschap best wel een verschil tussen beide. PLUS bedient het hoge segment met veel service en COOP is meer op het middensegment gericht. COOP heeft verder een hele serie van kleine supermarkten met een oppervlakte van 400 tot 500m2. Als PLUS die rendabel wil exploiteren, moeten ze met een nieuw concept komen, want het is heel ingewikkeld om een kleinere supermarkt rendabel te krijgen volgens het formuleconcept van PLUS. Dat zijn juist winkels van als het even kan meer dan 1200m2. Ik verwacht dat er ergens een ondergrens wordt getrokken in omzetniveau en dat alle winkels beneden die omzetgrens zullen worden afgestoten." Ton Bos op LinkedIn raadt aan de kleinere COOP-winkels te vereniging onder het Spar-label. Volgens de directies passen de merken juist erg goed bij elkaar, de klantpositionering is vergelijkbaar, het is een 'ideale fit'. PLUS heeft een minderheidsaandeel in Spar maar vooralsnog zijn er geen plannen om daarmee samen te gaan, zei algemeen directeur Duncan Hooy van PLUS. Wel staan de partijen open voor supermarkten die mogelijk aan willen sluiten.
Bron: Plus
De ondernemers zijn gisterochtend over de voorgenomen fusie geïnformeerd via een webconferentie. Daardoor was er weinig ruimte was voor interactie en de directie kon op daaropvolgende persconferentie nog geen beeld schetsen van de reacties van ondernemers.
COOP verdwijnt na 130 jaar uit het straatbeeld en daarmee levert ook de diversiteit van het Nederlandse supermarketlandschap een stukje in. Directeur COOP Fred Bosch heeft het besluit met gemengde gevoelens genomen, maar geeft aan dat de fusie aansluit aan bij het ideaal waar COOP voor staat en dat wordt doorgezet.
Er is genoeg tijd om te wennen aan mogelijke verdwijnen van COOP. Eerst moet de fusie worden goedgekeurd door de OR, het ACM en de instemming krijgen van de Algemene Ledenvergadering PLUS (400 ondernemersstemmen) en Ledenraad COOP (50 consumentenstemmen) met 2/3e van de stemmen. De partijen verwachten in 2022 met de ombouw te kunnen beginnen.
Bron: Plus
Schaalvergroting is de belangrijkste reden voor de fusie. Door het samenvoegen van de serviceorganisaties en ineenvlechten van de logistieke stromen zijn significante kostenbesparingen mogelijk. PLUS stoot 4 kleinere DC's af wanneer het nieuwe DC in Oss wordt voltooid. De twee DC's van COOP blijven bestaan. Het servicekantoor van PLUS blijft bestaan en een aantal functies zal overbodig worden door de samenvoeging. Een social plan zal uitmaken van de fusie.
COOP en PLUS verwachten na de fusie jaarlijks zo'n 50 miljoen euro te besparen. Dat gaan ze investeren in het winkelnetwerk en de online activiteiten die hard aan het groeien zijn.
Inkoop
Ook ontstaat er door de fusie een verbeterde inkooppositie. "Of dit op termijn ook op inkoopvlak gevolgen gaat hebben is een vervolgvraag. Als Jumbo en de nieuwe combinatie gezamenlijk gaan inkopen (Bijeen 2.0) ontstaat er in theorie een evenknie van AH. Maar vooralsnog lijkt daar geen sprake van", reageert Laurens Sloot, bijzonder hoogleraar Ondernemerschap in de Detailhandel op LinkedIn. COOP en PLUS geven aan na de fusie lid te blijven van Superunie. Ook het inkoopbeleid richting telers en boeren wijzigt niet. "Als coöperaties hebben wij oog voor onze maatschappelijke impact waarbij we aandacht hebben voor alle stakeholders en niet alleen de aandeelhouder. Dat zal zo blijven. De inkoopcondities veranderen niet. Wij hebben in onze winkels al heel veel aandacht voor herkomst van het product en dat gaan we nog beter voor het voetlicht brengen", aldus Fred Bosch, de huidige directeur van COOP.
Het supermarktlandschap blijft ook na de fusie zeer concurrerend. AH en Jumbo hebben samen de helft van de markt in handen, na de fusie van COOP en PLUS zullen ze 10 procent van die markt bezitten. Met Aldi en Lidl samen goed voor 15% is de markt min of meer vastgeklikt, aldus Jerry Stam op LinkedIn. In de overgebleven speelruimte betreden nieuwe partijen als flitsbezorgers en online only supermarkten de markt en blijven prijsvechters (Dirk, Nettorama) alsmede discounters Lidl en Aldi prijsdruk geven.
"Het is duidelijk dat we in onze branche permanent bezig zijn om een goed prijspositie door te geven aan klanten. We zullen efficiënt moeten werken. Het is een spagaat waarin we allemaal inzitten", aldus Fred Bosch. De fusie biedt aangesloten ondernemers in dit landschap een toekomstperspectief. PLUS-ondernemers maken gemiddeld meer omzet dan COOP. Laurens Sloot vond de fusie een "krachtig signaal dat zelfstandige supermarktondernemers toekomst hebben in de branche." Dat is ook de boodschap van de directie: "De afgelopen 2 -3 jaar hebben we mooi kunne groeien en rendament laten zien. Deze fusie is niet uit noodzaak maar uit kracht. We zien trends, consolidatie. Efficiency geeft ons een sterkere positie voor de toekomst."