Tholen - Na 34 jaar draagt Peter Vandendaele het biologisch fruitteeltbedrijf Pajottenlander, dat hij in 1987 oprichtte, over aan Camille Depuydt. "Ik heb het menselijke aspect binnen de biologische sector altijd enorm belangrijk gevonden. Een manier van zakendoen vanuit respect voor elkaar en met het doel om er samen beter van te worden. Dat heeft de sector helpen groeien en de maatschappelijke acceptatie verbeterd", blikt Peter terug.
Hobby
De fruitteelt had altijd de 
interesse van Peter. Nadat hij na zijn studie enkele jaren gewerkt had bij een biologisch-dynamische groentekwekerij, startte hij als hobby met enkele fruitbomen. "Ik ging op zoek naar een huurhuis, met een voorwaarde: dat ik er fruitteelt bij zou kunnen doen", vertelt Peter. Dat vond hij in het Pajottenland, ten zuidwesten van Brussel. Zijn hobby werd al snel een bijbaan. In 1987 richtte hij een eenmanszaak op en in 2000 werd dat een vennootschap. "Het was nooit mijn bedoeling om het allemaal alleen te blijven doen", zegt hij daarover.
Links: Peter in 1988
Sappen
Sinds de start biedt Pajottenlander een breed pakket van fruit. Appelen, peren, pruimen, kersen en krieken/zure kersen, en ook walnoten. Toch staat Pajottenlander het meest bekend om haar fruitsappen en groentesappen. Daarnaast produceert het bedrijf ook een frisdrank op basis van vlierbloesem, fruitbereidingen en recent werden plantaardige dranken op basis van haver aan het assortiment toegevoegd. "Oorspronkelijk was het mijn idee om vers biologisch fruit te verkopen. Maar dat kon pas echt goed nadat in 1991 de eerste Europese Verordening voor biologische landbouwproducten van toepassing werd. Voor die tijd was het lastig om biologisch fruit te verkopen. Natuurlijk wilde ik de oogst niet verloren laten gaan. Als teler steek je veel energie in je producten en doe je er alles aan om de producten een goede bestemming te geven. Dus besloot ik er sap van te maken."
In zijn kelder was Peter al gestart met het maken van vruchtenwijn, bloesemwijn en berkensapwijn. De vruchtensappen kwamen daarbij, tot de productie te groot werd om alleen te doen. De productie van de sappen werd uitbesteed, terwijl Peter zich richtte op de verkoop en het verder uitbouwen van het bedrijf.
Etiketten door de jaren heen
Niet groot, niet klein
In het begin leverde hij rechtstreeks aan biowinkels. Al snel had hij een aantal verdelers als klant en toen ging het hard. "Toch was groei geen doel op zich, maar meer een gevolg van wat we deden. Een van de grootste uitdagingen is dat ons bedrijf niet groot en niet klein te noemen is. Dat maakt het moeilijk om zaken op onze schaal te realiseren. We hebben bijvoorbeeld met 15.000 potten zure kersen per jaar te veel om zelf te verwerken, maar dat aantal is te klein om uit te besteden. Dat vraagt de nodige creativiteit en dan helpt het als je al 34 jaar in de sector werkzaam bent."
Meer omschakelaars
Hoewel er een focus ligt op het gebruik van lokale grondstoffen, haalt Pajottenlander die gedeeltelijk van buiten België. "Er is simpelweg te weinig biologisch fruit voor verwerking in België. Daarom zijn we gestart met contractteelten om op die manier ons te verzekeren van voldoende lokaal geteelde biologische grondstoffen. Dat concept werkten we uit in samenwerking met de Proefcentra CRA uit Gembloux en pcfruit uit Sint-Truiden, want het moesten contracten worden specifiek voor de teelt van fruit voor sap. De plantdichtheid is bijvoorbeeld zo'n 600 bomen per hectare, tegenover 100 voor de hoogstam en 2000 per hectare voor de laagstamboomgaarden."
Naast de contractteelt heeft Pajottenlander nog altijd een aantal hoogstamboomgaarden in eigen beheer. "De laatste jaren zie ik steeds meer omschakelaars. Doordat het in de klassieke fruitteelt triestig is gesteld, is omschakeling naar biologische teelt voor sommige telers een oplossing. Maar voorlopig zullen we nog geen overaanbod hebben."
Klimaatverandering
Klimaatverandering is een andere grote uitdaging. Fruittelers kunnen er niet omheen en de extremere weersomstandigheden die het gevolg zijn van deze verandering vormen een grote uitdaging. "We moeten alles doen wat we kunnen om de opwarming van de aarde te stoppen, en ondertussen moeten we ons er aan aanpassen. We moeten op zoek naar andere teeltmethoden en variëteiten gaan telen die beter bestand zijn tegen droogte en hitte. Ook moeten we nog meer aandacht hebben voor bodemgezondheid. Een gezonde bodem is namelijk veel weerbaarder tegen de invloeden van klimaatverandering."
Peter en Linda dragen het bedrijf over aan Camille Depuydt.
Wandelvakantie
Peter heeft er het volste vertrouwen in dat Camille Pajottenlander op een goede manier zal voortzetten. "Ik hoop dat het bedrijf zijn waarden, visie en filosofie kan behouden. Dat is de basis en de rest komt wel. Camille heeft de capaciteiten om het bedrijf verder uit te bouwen. Ik heb gedaan wat ik kon om dat zoveel mogelijk voor te bereiden. Zolang het nodig is, blijf ik nog werkzaam voor Pajottenlander. Daarna moet ik het gaan loslaten." Peter neemt dan wel afscheid van het bedrijf dat hij heeft opgericht, van de fruitteelt heeft hij nog niet genoeg. "Enkele boomgaarden zal ik blijven verzorgen en ik heb een klein bedrijfje opgezet om fruit te telen en te verkopen. Ik wil terug naar de hobby waarmee ik 34 jaar geleden begon." Verder is er eindelijk tijd voor een mooie wandelvakantie. "Bij ondernemen hoort dat je weinig vrije tijd hebt. En dat is niet erg, zolang je maar doet wat je graag doet." Ook verwacht Peter nog altijd contact te blijven houden met de biologische sector. "De biologische sector is als een grote gemeenschap. Ik ben dankbaar voor de vele fijne ontmoetingen met mensen in deze sector."
Voor meer informatie:
Pajottenlander
+32 2 360 35 55
[email protected]
www.pajottenlander.be