"Geiten houden? Nee, dat vind ik niets. En biologisch? Dat al helemaal niet!" Toch is Maarten van Ittersum samen met zijn vrouw Berdine inmiddels biologisch geitenhouder. En met veel plezier ook nog!
In maatschap met zijn ouders en broer heeft Maarten van Ittersum een melkveebedrijf in Zalk. Met de aankoop van een tweede locatie in Kamperveen hoopt de familie twee melkveebedrijven te creëren. Maar dan gooit het fosfaatrechtenstelsel roet in het eten. Omdat een geitenbedrijf op dat moment eenvoudiger is op te starten, onderzoekt de familie in 2016 deze mogelijkheid. Wie de geiten gaat doen? Dat blijft nog in het midden. De bank vereist een melkafnemer, die op dat moment niet te vinden is. Uiteindelijk zijn er bij CZ Rouveen mogelijkheden om biologische geitenmelk te leveren. "Geiten leken mij niets. Ik werk al 30 jaar tussen de koeien, dat vind ik mooi. Geiten zijn toch heel anders. En dan ook nog biologisch. Daar had ik eigenlijk helemaal geen zin in", vertelt Maarten. Als het vergunningstraject ook nog erg lang duurt, komt de familie op een kantelpunt. Op advies van hun rundvee-adviseur van Agrifirm schakelen ze een ondernemerscoach van Exlan Advies in. "Ook dat heb ik eerst tegengehouden. Zo'n coach helpt niet, we moeten het toch zelf doen. Maar toen we elkaar een beetje in de weg gingen lopen, ben ik er toch maar in meegegaan." En dat is achteraf erg goed bevallen. "We hadden direct een klik met onze ondernemerscoach Roelof Jacobi. Hij heeft echt geholpen om de stip op de horizon te zetten en ons doel weer voor ogen te krijgen." Nadat de bank het rapport van de boekhouder direct afdoet met de woorden "met dit plan staat er volgend jaar een te koop bord in de tuin", maakt Van Ittersum een nieuw bedrijfsplan. Dit keer samen met ondernemerscoach Roelof Jacobi en Ton van Rijn, die als adviseur biologische geiten bij Agrifirm werkt. "Hier zijn we echt heel positief over. We hebben van Roelof veel nieuwe dingen geleerd waar wij niet aan gedacht hebben. Ton weet vervolgens heel specifiek meer over de biologische geitensector. Het mooie bij Agrifirm vind ik ook dat Ton dus echt de biologische specialisatie naast de geitenkennis heeft. Zo heb je korte lijnen en gewoon één vast persoon voor alles." Bank nummer twee geeft groen licht en net voor de geitenstop heeft Van Ittersum de benodigde vergunningen en financiering binnen.
Berdine en Maarten tussen de geiten.
Omschakelen naar biologische geiten
Na ruim een half jaar lammeren opfokken voor een collega geitenhouder komen in juni 2019 de eerste eigen lammeren in de stal. "Op advies van Ton hebben we lammeren van 4 tot 6 maanden oud gekocht. Het plan was deze een half jaar voor het lammeren om te schakelen naar biologisch. Maar omdat we zoveel gangbaar voer hadden staan, zijn we een half jaar later omgeschakeld. Dat ging prima, we hebben eigenlijk geen problemen met de omschakeling naar biologisch voer gehad."
Ondertussen bouwt Maarten samen met zijn broer en zwager de geitenstal. En ondanks het feit dat zijn hart bij de koeien ligt, krijgt hij het steeds meer naar zijn zin tussen de geiten. “Het is een andere manier van werken, je werkt wat meer met gemiddeldes omdat er geen 80 maar 400 dieren zijn. Maar ik heb er echt plezier van." En Maarten niet alleen, ook zijn vrouw en vier jonge kinderen genieten er van mee. "We doen het bedrijf echt met elkaar. Omdat de geiten kleiner zijn dan koeien kunnen de kinderen ook makkelijker al meehelpen. We merken ook dat mensen heel geïnteresseerd zijn in de geiten. Dus wellicht dat we ook nog wel eens een winkeltje beginnen om niet-boeren meer van ons bedrijf te laten zien", vult Berdine aan.
Driehoekgesprek rond lammerperiode
De lammerperiode is goed voorbereid, samen met Ton, opfokspecialist Tessa Pieffers van Agrifirm en dierenarts Maarten Fokker van De Klomp Dierenartsen. “Dat kennen we helemaal niet van de koeien, maar het is echt goed om met elkaar om tafel te zitten. We zitten ook met elkaar in een app-groep en kunnen snel overleggen als er dingen spelen", vertelt Berdine tevreden over de driehoeksgesprekken die ze voor én na de lammerperiode houden. "En het was ook wel handig dat Tessa er bij zat. Die stelt scherpe vragen als 'Maar hoe ga je dat dan vervolgens doen als je de bok 6 weken bij de geiten doet en dus 6 weken lang lammeren krijgt?' Daar had ik nog niet zo over nagedacht", vertelt Maarten met een glimlach. Gelukkig bleef de lammerperiode maar bij 3 weken, want door de coronamaatregelen moesten Maarten en Berdine zich helemaal alleen redden en dat in combinatie met thuisonderwijs voor 3 kinderen. De jonge ondernemers hebben zich er goed doorheen geslagen. Zo goed zelfs dat de melkproductie maar liefst 400 kg per geit per jaar hoger ligt dan verwacht. "Ach ja, het loopt gewoon goed", zegt Maarten bescheiden. Daar komt hij niet zo makkelijk mee weg, want Ton weet wel hoe dat komt. "Maarten en Berdine zijn echte dierenmensen. Ze zien direct als er iets mis is met een geit en schakelen dan snel. En samen met de nieuwe stal die veel licht en lucht heeft, geeft dat zulke resultaten."
"Uit de IKTO-test, een persoonlijkheidstest, die we met Roelof Jacobi hebben gedaan kwam dit ook naar voren. Wij zijn wel graag tussen de dieren inderdaad", vertelt Maarten, die een gemiddelde productie van 1.124 kg melk met 3,75% vet en 3,36% eiwit haalt. Inmiddels staan er 400 geiten en 270 lammeren in de stal en groeit de familie toe naar 600 dieren.
"Biologisch past bij ons"
En de Maarten die nooit biologisch zou worden dan? "Het mooie aan biologisch boeren vind ik dat je het bedrijf samen met de grond veel meer als eenheid ziet. Zo werken we ook samen met een biologische akkerbouwer bij wie wij onze grasklaver kunnen telen en die onze mest weer gebruikt. Het biologisch boeren is bij ons gaan passen. Ik kan nu echt volledig achter de biologische denkwijze staan." En zijn vrouw is het daar mee eens. "We zijn nu echt blij dat we biologisch zijn. Het bewust omgaan met je dieren en grond. Het past bij ons", besluit ook Berdine tevreden.
Maak hier kennis met het BioTeam van Agrifirm.
Auteur: Sanne van Raalte