Van alle beelden en informatie die gisteren dankzij goede onderzoeksjournalistiek van Zembla naar buiten is gekomen, zal het beeld van de vruchtbare aarde bij de omgeschakelde bio-boer en de keiharde klomp aarde van zijn gangbare buurman het beste blijven hangen.
Met dat beeld van een levende bodem, de basis van de biologische landbouw nam Zembla ons mee in het kippen- onderzoek van Machteld en de belangen die hieromheen speelden.
Ik was destijds als directeur van Biologica getuige van het hele proces omdat mijn collega Jac Meijs (bij ons gedetacheerd vanuit de WUR) als secretaris fungeerde en vol ongeloof verslag deed van wat er zich die cruciale eindfase van het project afspeelde. De uitslag van het onderzoek waarbij de biologisch gevoerde kippen een alertere immuunrespons lieten zien, werd domweg niet verdragen door TNO en WUR. Sindsdien heb ik waar ik kon het verhaal verteld aan journalisten en ook Machteld Huber gevraagd om het paar jaar geleden nog eens neer te zetten tijdens een avond bij It’s the food, my friend, maar niemand besteedde er veel aandacht aan.
Kennelijk is de tijd nu eindelijk rijp. De gangbare landbouw loopt vast. We krijgen steeds meer hieraan verbonden vraagstukken voor onze volksgezondheid. Het kwartje valt. Bij Zembla viel het verhaal in vruchtbare aarde.
De bio-sector heeft altijd last gehad van twee 'frames'. Bio is niet gezonder en bio kan de wereld niet voeden. Dat eerste frame hebben we nu op z'n minst een tik uitgedeeld, maar ook het tweede frame vraagt eenzelfde ontmaskering en die zal zeker volgen. Zonder een levende bodem en behoud van vruchtbaarheid is er geen toekomst. Geen bio-industrie, maar bio-landbouw. Meer dan driekwart van alle landbouwgrond wereldwijd benutten voor diervoeding is waanzin. Alleen al in dat perspectief is 20% minder opbrengst per hectare voor bio niet het vraagstuk. Maar dat betekent ook geen of in ieder geval een totaal andere toekomst van alle industrie die de boer afhankelijk heeft gemaakt van chemie.
En die industrie met al haar lobbykracht zit niet stil. Het vraagt moed en vasthoudendheid om met alle betrokkenen op basis van de uitzending van gisteren voort te borduren. Ten eerste voor vervolgonderzoek. Dat is LNV na deze onthullingen aan ons verplicht. Maar ook en tegelijk om de echte omslag naar biologische landbouw te maken richting de 'farm to fork' doelstellingen en daarvoor ruimte te creëren. Voor al die boeren die ook een omslag willen maken, maar gevangen zitten in een failliet systeem. Sinds gisteren hebben we er vast weer een flink aantal consumenten bijgekregen.
Machteld verdient een lintje.
Bert van Ruitenbeek, directeur Stichting Demeter