Zojuist heeft het Landbouw Collectief een stikstofplan voor het kabinet gepresenteerd. "De landbouw en bouw zitten op slot vanwege stikstof. Er is sprake van een gecreëerde impasse die voorkomen had kunnen worden maar waarvoor een snelle oplossing niet gemakkelijk lijkt", zo meldt het collectief van dertien landbouworganisaties. Zij sloegen de handen ineen en vonden de oplossingen om snel uit deze impasse te komen wel. Belangrijke voorwaarde: boeren moeten zelf de keuzes kunnen maken die het beste passen bij hun bedrijfsvoering.
Impasse doorbreken
Het Landbouw Collectief is een verbond tussen alle boerenbelangenbehartigers en boerenprotestgroepen. Ze stellen zich ten doel om te helpen de stikstof impasse te doorbreken, en wel op een manier die schade aan de sector voorkomt en de kans op een economische recessie verkleint. Onder onafhankelijk voorzitterschap van dr. Aalt Dijkhuizen, presenteerde het collectief vanmiddag een plan van aanpak aan de minister van LNV, Carola Schouten.
"Ik wens u veel leesplezier toe, want er staan echt goeie dingen in", aldus Aalt Dijkhuizen die het plan overhandigt aan minister Schouten.
De boeren komen met maatregelen die praktisch uitvoerbaar zijn en snel tot resultaat leiden: minder eiwit in het voer, extra weidegang en mest aanlengen met water. Ook de stoppers- en saneringsregeling in de varkenshouderij zorgen ervoor dat op korte termijn stikstofruimte vrij komt.
Vrijwillige maatregelen tegen vergoeding
"Het Landbouw Collectief is unaniem van mening, dat de landbouw niet de oorzaak is van de impasse, maar wel onderdeel kan zijn van de oplossing. Als landbouw willen we maatregelen treffen om de ammoniakuitstoot te beperken om daarmee ruimte te creëren en deze eventueel te verhuren buiten de sector. Dit op basis van vrijwilligheid en tegen een marktconforme vergoeding. Zodoende kunnen andere sectoren weer verder en wordt er een verdienmodel gecreëerd
voor de Nederlandse agrarische sector. Hiermee wordt het nemen van milieumaatregelen gestimuleerd."
Om de maatregelen mogelijk te maken stelt het Landbouw Collectief een aantal harde randvoorwaarden, zoals de genoemde vrijwillige deelname, maar ook geen generieke krimp, geen inperking van vergunningen (vergund blijft vergund), geen inlevering van rechten of gedwongen opkoop van bedrijven, één werkbaar beleid van rijk en provincies, deposities gevalideerd met metingen, herijking Natura 2000 gebieden en spoedige invoering van een reële drempelwaarde zodat ondernemers niet met een onnodige papierwinkel worden opgezadeld.
Schouders eronder
Het Landbouw Collectief heeft in de afgelopen paar weken met vereende kracht de schouders onder het plan gezet en vraagt datzelfde nu van het Kabinet. "De landbouwsector is de afgelopen maanden flink in de kou gezet door de regering en een deel van de Tweede Kamer. De PAS ging onderuit omdat er fouten zaten in de juridische verankering van de wetgeving. De consequenties daarvan werden te gemakkelijk op het bord van de ondernemers gelegd. Niet de boeren en de bouwvakkers waren verantwoordelijk voor deze juridische fouten in de wetgeving, maar de politiek. Het Landbouw Collectief eist van het kabinet dat de kosten die ondernemers moeten maken voor het oplossen van de stikstofcrisis dan ook worden vergoed door extra middelen beschikbaar te stellen voor het doorontwikkelen van maatregelen en bedrijven."
TAPP Coalitie pleit voor eerlijke vleesprijs
In aanvulling op het stikstofplan komt de TAPP Coalitie met een extra onderdeel voor de stikstofoplossing, namelijk via een eerlijke vleesprijs.
Jeroom Remmers, directeur TAPP Coalitie: “Het voorstel van het Landbouw Collectief bevat prima maatregelen zoals extra weidegang voor koeien en voermaatregelen. Om de emissies verder terug te dringen is ook een beperkte krimp van de veestapel nodig, 1% per jaar tot 2030, in regio’s met veel vee nabij natuurgebieden, betaald via een eerlijke vleesprijs. Wij vragen het kabinet om een noodwet, de wet eerlijke vleesprijs, met extra geld voor boeren. Wij zouden het op prijs stellen uitgenodigd te worden in het Catshuis om dit toe te lichten. Sinds 2000 is het landbouwareaal 10% gekrompen maar de veestapel niet. Daarom is een 10% kleinere veestapel nodig voor kringlooplandbouw met 10% minder mestafzetruimte.”
Subsidies voor drastische stikstofverlaging
In totaal wil de TAPP Coalitie net als het Landbouw Collectief dat er jaarlijks zo’n 600 miljoen euro komt voor boeren, alleen de invulling verschilt. Het landbouw collectief vraag 2,9 miljard euro voor 5 jaar voor stikstof (580 mln per jaar). De TAPP Coalitie vraagt 600 miljoen euro per jaar voor stikstof, klimaat, natuur en dierenwelzijn. Voor stikstof vraagt de TAPP Coalitie naast de vrijwillige reductie van het aantal dieren zeker 50 miljoen euro per jaar aan subsidies voor stalmaatregelen, minder stikstof kunstmest, minder en ander veevoer en om koeien vaker in de wei te laten lopen. "Dat laatste scheelt 1,2 tot 2,8 kton ammoniak en is ook een voorstel van het Landbouw Collectief. Die 2,8 kiloton is een grotere stikstofreductie dan we zouden krijgen door een drastische verlaging van de maximumsnelheden op snelwegen naar 100 km/uur en op autowegen naar 80 km/uur. Vorige week besloot het kabinet tot 100 km/uur."
Draagvlak
Het voornemen voor een eerlijke vleesprijs wordt gesteund door 63% van de Nederlanders volgens een enquête van het AD onder lezers, en door 54 tot 62% van de stemmers op regeringspartijen, bleek begin november. Op 13 november zei Staatssecretaris van Financiën Menno Snel toe het voorstel voor een eerlijke vleesprijs op te nemen in de voorstellen voor een nieuw belastingstelsel. Gisteren, 19 november, voerde de TAPP Coalitie al overleg met topambtenaren van het Ministerie van Financiën over de details van invoering van de eerlijke vleesprijs. "Wij hebben toegelicht dat een accijns grote voordelen heeft boven een btw verhoging op vlees. Nederlanders accepteren een eerlijke -hogere- prijs van vlees, als er een goede bestemming is voor de meerprijs: herinvesteren in goedkopere groenten en fruit, 600 miljoen euro steun aan boeren (o.a. voor stikstof) en koopkrachtreparatie voor lagere inkomens."
Extra weidegang
"De verrassende quick win voor stikstof is: de reeds aanwezige koeien vaker in de wei te laten. Dat verlaagt de ammoniakemissie, want ammoniak ontstaat pas als mest en urine vermengd raken, wat nauwelijks gebeurt bij weidegang. Volgens het CBS krijgt de Nederlandse koe jaarlijks ruim 1000 uur weidegang. Dat is slechts 11,4% van het jaar. Dus: meer dagen per jaar weiden en meer uren per dag. Stel dat de gemiddelde Nederlandse koe 1200 uur zou weiden, dan daalt de ammoniakemissie jaarlijks met 1,2 kton. En bij 1500 uur met 2,8 kton."
Fosfaatrechten
De TAPP Coalitie heeft op basis van een voorstel van Centrum voor Landbouw en Milieu een krimp voorstel gemaakt en toegestuurd aan de Commissie Remkes, die het meeneemt in het lange termijn advies voorjaar 2020. Het voorstel houdt in dat jaarlijks 1% van de fosfaatrechten (melkvee) en dierrechten (varkens en pluimvee) vrijwillig worden opgekocht tegen 125% van de marktwaarde: hele bedrijven tegelijk nabij natuurgebieden, of bijvoorbeeld 10% van de dieren in een stal, waardoor dieren meer ruimte krijgen (welzijn).
Haalbaarheid berekend
Professor Pier Vellinga, voorzitter TAPP Coalitie: "Door onze grondig overleg met de belanghebbende partijen in ons land ligt er nu een breed gedragen voornemen, dat we op haalbaarheid lieten doorrekenen. Als Nederlanders kunnen we via een eerlijke prijs op vlees ruim 1,3 miljard euro per jaar beschikbaar stellen. Een gigantisch bedrag dat terugvloeit via onze boeren, goedkopere groenten en fruit en voor lagere inkomens een ander, beter, welvarender Nederland."
Berekeningen werden uitgevoerd door respectievelijk adviesbureau CE Delft in samenwerking met Centrum Landbouw en Milieu (CLM) en draagvlakonderzoek DVJ-insights.