"Zuivelplan druist in tegen Mededingingswet en Europees recht"

Netwerk GRONDig kan zich niet vinden in het zuivelonderdeel van het sectorplan dat voor het weekend werd gepresenteerd. In een verklaring heeft GRONDig het ministerie en de andere partijen direct laten weten dat dit de zuivelketen een monopoliepositie geeft. Het voornemen van staatssecretaris van Dam om een Algemeen Verbindend Verklaring (AVV) voor de zuivel vast te stellen, druist volgens het netwerk in tegen mededingingsregels. Netwerk GRONDig heeft haar bedenkingen inmiddels aan de Autoriteit Consument & Markt (ACM) voorgelegd. Ook wendt de belangenorganisatie zich met haar bedenkingen tot de Europese Commissie.

De gezamenlijke zuivelbedrijven zeggen de fosfaatproductie te willen reduceren met 4 miljoen kilogram fosfaat via hun melkreductieplan. Melkveebedrijven die meer vee hebben dan 4 procent onder het aantal op 2 juli 2015 moeten een afweging maken tussen krimpen of een deel van hun melk leveren met een fikse korting. Dit moet leiden tot aanzienlijk minder melkaanvoer met als achterliggende gedachte: om melkkorting te voorkomen zullen naar schatting 100.000 melkkoeien worden afgevoerd.

AVV

Een Algemeen Verbindend Verklaring (AVV) vindt plaats op grond van de Europese Verordening inzake integrale Gemeenschappelijke Marktordening. Die bevat voor de staatssecretaris een mogelijkheid tot het algemeen verbindend verklaren van besluiten van producentenorganisaties. Voorwaarde daarvoor is dat het besluit en de AVV geen strijd mag opleveren met het Europees recht en met name, zoals de staatssecretaris zelf ook erkent, de staatssteun- en mededingingsregels. Volgens Netwerk GRONDig staat het plan op gespannen voet met dat laatste. Het plan leidt er namelijk toe dat er flink wat melkproductiecapaciteit uit de markt wordt gehaald en dat wordt gecoördineerd door de zuivelondernemingen en coöperaties. Het gecoördineerd uit de markt halen van een merkbare productiecapaciteit levert een mededingingsbeperking op.

Een ander detail is dat de Verordening voorschrijft dat een AVV in ieder geval onverenigbaar is met het Europees recht indien zij 'de vaststelling van prijzen of quota omvatten'. Volgens netwerk GRONDig komt het zuivelplan eigenlijk neer op het vaststellen van een quotum. Ook hier zit spanning tussen het voorgenomen sectorplan en het Europees recht.

Onevenredig voor grondgebonden melkveehouder

Ook voert netwerk GRONDig aan dat het zuivelplan onevenredig is. Als fosfaatreductie het gewenste doel is, dan moet dat zo rechtstreeks mogelijk gebeuren, en niet via de melkproductie. De indirecte wijze waarop het plan zijn doel nastreeft leidt tot onevenredige gevolgen voor de grondgebonden melkveehouderij die juist allerminst ofwel niet bijdraagt aan het mest-fosfaatoverschot.

Niet getekend voor sectorplan

Netwerk GRONDig heeft het sectorplan dan ook niet ondertekend gelet op de bovenstaande bezwaren. Daarbij wil de belangenorganisatie in welk plan dan ook dat grondgebonden melkveehouders worden ontzien. Het mest-fosfaatoverschot werd en wordt niet door hen veroorzaakt. GRONDig diende eerder een plan in voor het invoeren van niet-verhandelbare rechten per 1 januari 2017 en het aanscherpen van de AMvB grondgebondenheid. Helaas hadden de LTO, de NMV en de NZO hier geen belangstelling voor. Het ministerie stelt dat niet-verhandelbare rechten juridisch niet kunnen. Of het nu gepresenteerde sectorplan wel juridisch door de beugel kan, betwijfelt GRONDig.

Voor meer informatie: www.netwerkgrondig.nl