De consumptiegroei is het grootst voor blauwe bessen en frambozen, die zich mogen verheugen in een 6 tot 7 procent toenamen in consumptie. De aardbeienmarkt, hoewel die nog een kleine groei van 2 procent noteert, is verzadigd. Snelle groeiers in de consumptie van blauwe bessen zijn het Verenigd Koninkrijk en Duitsland. In deze landen groeit de consumptie van deze bes bovengemiddeld. Andere landen waar de blauwe bes snel aan populariteit wint zijn Nederland, Denemarken, Zweden, Polen en Tsjechië. Voor aardbeien zijn het vooral Zweden, Denen en Spanjaarden die het fruit meer consumeren.
Biologische opmars
Een andere ontwikkeling die Cindy ziet is de opmars van de biologische teelt. De teelt is vooral te vinden in Oost-Europa, in deze cijfers zijn de aardbeien niet meegenomen. Polen is veruit de grootste producent van bio-bessen. Het land telt tussen de 14.000 en 15.000 hectare biologische teelt. In 2008 kwam het areaal niet boven de 14.000 hectare uit. Tweede op de lijst staat Litouwen met een areaal van net boven de 4.000 hectare, een kleine toename ten opzichte van 2008. Spanje neemt de derde plek in naar aantal hectares en de koppositie van snelste groeiers. Het land telde in 2008 pakweg 1.000 hectare biologische bessenteelt, in 2014 was dat gestegen naar meer dan 4.000 hectare. Andere landen, met arealen onder de 2.000 hectare, die de top vullen zijn Duitsland, Estland, Bulgarije, Hongarije, Tsjechië en Italië. Ook aan de afzetkant is de groei van de biologische bessen te zien. Tesco meldde onlangs een toename van 34 procent in de verkoop van biologisch zachtfruit.
"Er zijn kansen voor de sector", vertelt Cindy. "Betere rassen, langere seizoenen, samenwerking in de keten kunnen de consumptie verder vergroten." Uit een Amerikaans onderzoek blijkt verder dat 85 procent van de Amerikanen nooit blauwe bessen of frambozen koopt. Een ander onderzoek keek naar de prijselasticiteit van het zachtfruit. Volgens het rapport komt een daling in prijs van 10 procent overeen met een toename in vraag van 10 tot 20 procent.
Concurrentie en kwaliteit
Dat betekent niet dat er geen uitdagingen zijn die het hoofd geboden moeten worden. Duurzaamheid en controle van ziektes behoren tot blijvende uitdagingen. Wat ook schadelijk kan zijn voor de sector is een (te) lage kwaliteit van het zachtfruit en ook concurrentie. "Dat klinkt misschien raar, want concurrentie kan ook zeker verbeteringen opleveren", legt ze uit, "Maar als door concurrentie de marges onder druk staan en er prijserosie optreedt, is dat schadelijk.""Zuid-Afrika, Peru, Marokko, Roemenië, Portugal en Spanje", identificeert Cindy een aantal landen waar grote investeringen gedaan worden in de zachtfruitteelt. Kijkend naar de landen op het zuidelijk halfrond zijn Chili en Argentinië de absolute nummers 1 en 2. De productiecijfers komen uit op zo'n 90.000 ton voor Chili en krap 20.000 ton voor Argentinië. Toch zijn Peru en Zuid-Afrika bezig met een forse opmars. Zuid-Afrika zag de productie stijgen van nog geen 500 ton in 2008 naar ruim 1.500 ton in 2014. De groei van de Peruaanse teelt is nog spectaculairder. In 2012 was een Peruaanse blauwe bes nog niet beschikbaar, twee jaar later staat de productie op ongeveer 3.000 ton.
Kasaardbeien, bramen en frambozen
In de aardbeienmarkt is een opmerkelijke verschuiving te zien, die direct onderstreept wat trendwatchers al langer zeggen: de consument is bereidt om meer te betalen voor kwaliteit. Nederlandse kasaardbeien brengen zo'n 5,74 euro per kilo op, terwijl de Spaanse en Marokkaanse aardbeien voor rond de 2 euro per kilo van de hand gaan. "We zien veel groei in de vraag naar Nederlandse aardbeien, onder andere door het verschil in kwaliteit", vertelt ze. "De prijs is niet lager leidend voor de consument. Daarnaast wordt er in Nederland veel geïnvesteerd in de kasaardbeien."De wereldhandel in de frambozen en bramen is in tien jaar tijd ook enorm gestegen. Waar in 2004 nog geen 120.000 ton over de wereldzeeën werd verscheept, stond die teller in 2014 net onder de 180.000 ton. Vijf landen met flinke arealen zijn Spanje, Portugal, Polen, Servië en Marokko. Van deze landen zag alleen Polen tussen 2004 en 2014 het areaal dalen van zo'n 30.000 hectare in 2004 naar minder dan 20.000 hectare in 2014. Spanje tekende voor 15 procent groei, Servië zag het areaal met bijna 10 procent toenemen. De grootste groei is echter te vinden in Portugal met rond de 50 procent groei en Marokko, waar het areaal met bijna 70 procent steeg.
En hoe de toekomst er uit ziet? "Ik verwacht dat er zo'n 15 grote spelers overblijven die jaarrond aan de retail leveren", voorspelt Cindy. "Dat zijn gedeeltelijk geïntegreerde spelers. Voor de telers is het belangrijk dat er grote volumes geteeld worden en dat de kwaliteit goed is. Kleine telers kunnen zich beter op nicheproducten richten, bijvoorbeeld de kiwibes."