Allereerste SRI bio-rijst op de Belgische markt
Sinds vorige zomer ligt die rijst in verschillende Belgische biologische en natuurvoedingswinkels, onder de merknaam SUNRIA. De rijst werd geteeld volgens de teelttechniek SRI en de prijs die de boeren krijgen ligt bijna dubbel zo hoog als op de lokale Indonesische markt. Achter dit pakje rijst zit een heel verhaal.
Het Javaanse district Boyolali werd tijdens de 'Groene Revolutie' van de jaren '80 één van de grootste productiecentra voor rijst. Het succesverhaal van de 'Groene Revolutie' was echter van korte duur. In de jaren '90 zagen de boeren een geleidelijke degradatie van hun akkers, wat de productie naar beneden haalde. Zelfs met intensieve teeltechnieken en goed beheer van de gewassen werd nooit meer hetzelfde resultaat gehaald als voorheen. Om hetzelfde productiepeil te behouden was het noodzakelijk om jaar na jaar steeds meer te investeren in inputs, en dit was op termijn economisch niet meer rendabel voor de kleinschalige boer.
Deze situatie bracht LSK Bina Bakat, een lokale ngo in het district Boyolali, in samenwerking met Vredeseilanden, ertoe om de boeren en overheid ervan te overtuigen actie te ondernemen om het land te rehabiliteren door te zoeken naar een alternatieve vorm van landbouw. Samen werd het concept 'semi-biologische landbouw' en 'pro-gezonde landbouw' (pro-health agriculture) ontwikkeld. De voornaamste ingrediënten voor deze methoden waren gebruik van lokale rijstzaden, minimaliseren van gebruik van chemische meststoffen en vervangen door natuurlijke meststoffen, het elimineren van pesticiden en vervangen door plantaardige pesticiden, correcte bewerking van het land en een verbeterd na-oogst management.
Een deel van de boeren begon ook rijst te telen volgens de SRI-methode: System of Rice Intensification, een productiemethode waarbij men de opbrengsten van rijst verhoogt terwijl men de inputs vermindert. De rijst wordt geproduceerd met minder zaad, minder water, en zonder chemische meststoffen en pesticiden. Het systeem is gebaseerd op sterke ontwikkeling van de wortels van de rijstplanten. In de gangbare teelt plant men veel zaailingen van 30 dagen dicht bij elkaar in bevloeide velden. In SRI rijst plant men kleine zaailingen van 5 dagen ver uit elkaar in vochtige bodems. Daardoor hebben de wortels tijd, ruimte en zuurstof om zich maximaal te ontwikkelen: sterker en dieper. Op die manier kunnen ze beter de voedingsstoffen opnemen uit de organische mest die gebruikt wordt bij de teelt. De sterkere planten weerstaan ook beter extreme weercondities en schade uit de omgeving. Door de rijst niet te bevloeien blijven er meer micro-organismen actief die zorgen voor nutriëntentransport. Deze teeltmethode vermindert aanzienlijk de input aan zaden en meststoffen en verhoogt de productie, zelfs met meer dan 75%.
Na verloop van tijd gingen enkele boeren over tot het telen van biologische rijst en konden hiervoor een meerprijs krijgen bij een lokale opkoper. Deze boeren gingen zich groeperen wat leidde tot de oprichting van de boerenorganisatie APPOLI (Vereniging van biologische boeren van Boyolali). Door zich te groeperen versterkten ze hun onderhandelingspositie bij het op de markt brengen van biologische rijst. Zo kwamen in contact met de exporteur Agro Bloom die besliste om een klein deel van hun totale productie te exporteren. Die export was (en is) nodig om meerwaarde van biologische rijst te kunnen valoriseren. Er is op de lokale markt immers (nog) niet genoeg koopkracht om de totale productie van biologische rijst lokaal te verkopen aan hogere prijzen.
Ondertussen zijn al meer dan 3500 boeren en boerinnen lid van APPOLI. Dankzij deze vernieuwde aanpak hebben ze hun opbrengst zien toenemen van 5,7 ton per hectare naar 7,5 ton per hectare op vijf jaar tijd. Ook op vlak van inkomen is er een enorme sprong gemaakt, wat te maken heeft met de premie die ze hebben gekregen sinds de rijst biologisch gecertificeerd is, en naar Europa geëxporteerd wordt. In 2011 was het inkomen van de boerenfamilies gemiddeld IDR 14.6 miljoen/0.35 hectare, in 2012 IDR 25.4 miljoen/0.35 hectare.
Voor meer informatie: www.biofresh.be